مرفوع. [ م َ] ( ع مص ، اِ ) نوعی از دویدن ، و آن مصدر است چون مجلود و معقول : هذه دابة لیس لها مرفوع. ( از منتهی الارب ). دویدنی است کمتر از حُضر. ( از اقرب الموارد ). || بالاترین و سریعترین حرکت. ( از اقرب الموارد ). || ( ص ) نعت مفعولی از رفع. رجوع به رفع شود. || بلند داشته شده و برداشته شده و رفع کرده شده. ( غیاث ) ( آنندراج ). رفیع. برداشته. بلند کرده. برشده. بلند : والسقف المرفوع. ( قرآن 5/52 ). || رفعشده. برطرف شده. کنارزده شده : اساس عدل و انصاف موضوع است و رسم بدعت و ظلم و جور مدفوع و مرفوع. ( ترجمه تاریخ یمینی ). - مرفوع القلم ؛ قلم برگرفته. معاف شده از پرداخت چیزی ، یا انجام کاری. || در علم حدیث ، حدیثی که سلسله آن به پیامبر ( ص ) برسد. ( از اقرب الموارد ). نص. ( مهذب الاسماء ). حدیثی است که اضافه آن خاصه با پیغمبر کرده باشند از قول یا فعل یا تقریر او و متصل یا منفصل. و بعضی گفته اند آن است که خاصة صحابی بدان خبر داده باشد از رسول ، وآن به صحیح و حسن و منقسم شود. ( از نفائس الفنون ). و رجوع به حدیث و به ترجمه احمدبن موسی بن طاووس شود. || ( در اصطلاح نحو )، رفعدار. به رفع. که رفع دارد. صاحب حرکت رفع. صاحب رفع. حرکت رفع داده شده. مقابل منصوب و مجرور و مجزوم ، کل فاعل مرفوع. رجوع به رفع شود. || ( در اصطلاح عروض ) سبب خفیف اسقاط شده است از رکنی که در آغاز آن دو سبب خفیف باشد چنانکه «فاعلن » بدل از «تفعلن » از رکن مستفعلن مرفوع است و یا «مفعول ُ» بدل از «عولات ُ» از رکن «مفعولات ُ» مرفوع است. و رجوع به المعجم شمس قیس ص 50 شود.
فرهنگ معین
(مَ ) [ ع . ] (اِمف . ) ۱ - رفع شده ، برداشته شده . ۲ - کلمة عربی که آخر آن حرکت ضمه داشته باشد.
فرهنگ عمید
۱. (ادبی ) در نحو عربی، ویژگی کلمه ای که آخر آن حرکت ضمه داشته باشد. ۲. (ادبی ) در عروض، ویژگی پایه ای که در آن مستفعلن به فاعلن تغییر یافته باشد. ۳. [قدیمی] ازبین رفته، رفع شده. ۴. [قدیمی] بلندشده، بالابرده شده.
فرهنگ فارسی
برداشته شده، بالابرده شده، کلمه عربی که آخر آن حرکت ضمه داشته باشد ( اسم ) ۱- بلند کرده شده . ۲- برطرف شده رفع شده . ۳- رفع ( اشکال ) شده : و استشکال فاضل ریو که معجم بتخفیف بمعنی مرتب برحروف تهجی است و این کتاب نه چنانست مرفوع است ... ۴ - کلمه ای که حرف آخر آنراحرکت رفع ( ضمه با تنوین یابی تنوین ) داده باشند . ۵ - فاعلن چون از مستفعلن خیزد آنرا مرفوع خوانند . ۶- حدیثی که سلسل. اسناد آن تا به پیغامبر ص بالارود جمع : مرفوعات .
ویکی واژه
رفع شده، برداشته شده. کلمة عربی که آخر آن حرکت ضمه داشته باشد.
