متأسفانه. [ م ُ ت َءَس ْ س ِ ن َ / ن ِ ] ( ص نسبی مرکب، ق مرکب ) پر از اندوه و رنج. ( ناظم الاطباء ). || بطور اندوه ورنج و بطور ناله و زاری و بطور دریغ. ( ناظم الاطباء ). توضیح این که «متأسف » اسم فاعل عربی و به معنی اندوه خورنده است و استعمال آن با «انه » فارسی ( متأسفانه ) که در آخر اسمهای جامد ( و گاهی مشتق عاشقانه، عارفانه ) در می آید و دلالت بر اتصاف به صفتی ( یا قید ) می کند پسندیده نیست. «متأسفانه » = «متأسف » + «آن » ( جمع ) + «َه » ( پساوند نسبت ) لغةً بمعنی مانند متأسفان است. این کلمه در مواردی که معمولاً به کار می رود صحیح نیست مثلاً در این جمله: «متأسفانه عمل شما زشت بود»، نمی توان بجای متأسفانه «چون متأسفان » و «مانند متأسفان » گذاشت و گفت: «مانند متأسفان عمل شما زشت بود» و در این جمله: «متأسفانه شما دیر رسیدید»هر چند جمله مفهومی دارد ولی مفهوم آن غیر از مفهومی است که گوینده میخواهد. مفهوم این جمله چنین است: «شما مانند متأسفان دیر رسیدید». در صورتی که منظورما این است که من متأسفم که شما دیر رسیدید». ( فرهنگ فارسی معین ). و رجوع به تأسف و ماده بعد شود.
فرهنگ معین
( متأسفانه ) ( ~. نِ ) [ ع - فا. ] (ق. ) با تأسف و افسوس، بدبختانه.
فرهنگ فارسی
با تاسف بدبختانه. توضیح متاسف یک اسم فاعل عربی و بمعنی اندوه خورنده است و استعمال آن با انه فارسی ( متاسفانه ) که آخر اسمهای جامد ( و گاهی مشتق: عاشقانه عارفانه م. م. ) در میاید و دلالت بر اتصاف بصفتی ( یا قید م. م. ) میکند پسندیده نیست. متاسفانه متاسف آن (جمع ) ه لغه بمعنی مانند متاسفان است. این کلمه در مواردی که معمولا بکار میرود صحیح نیست مثلا درین جمله متاسفانه عمل شما زشت بود. نمیتوان بجای متاسفان ( چون متاسفان ) و مانند متاسفان گذاشت و گفت: مانند متاسفان عمل شما زشت بود و درین جمله متاسفانه شما دیر رسیدید. هر چند جمله مفهومی دارد ولی مفهوم آن غیر از مفهومی است که گوینده میخواهد. مفهوم این جمله چنین است: شما مانند متاسفان دیر رسیدید در صورتیکه منظور ما این است که من متاسفم که شما دیر رسیدید.
