رحب

لغت نامه دهخدا

رحب. [ رَ ] ( ع ص ) رُحاب. فراخ و گشاد. ( ناظم الاطباء ) ( از اقرب الموارد ). فراخ.( آنندراج ) ( دهار ) ( مهذب الاسماء ) ( از اقرب الموارد ).رجوع به رُحاب شود. || ( اِ ) ج ِ رَحْبة و رَحَبة. ( ناظم الاطباء ). رجوع به رَحَب و رحبة شود.
- رحب الباع و الذراع و رحیبهما ؛ سخی. ( اقرب الموارد ).
- رحب الذراع بالامر ؛ آنکه در برابر کاری پر توان و طاقت باشد. ( از اقرب الموارد ).
- رحب الصدر ؛ پرتحمل. پروقار. ( از اقرب الموارد ).
- رحب الفهم ؛ آنکه خِرد وسیع دارد. ( از اقرب الموارد ).
رحب. [ رَ ] ( ع مص ) فراخ شدن. ( دهار ) ( مصادر اللغه زوزنی ) ( ترجمان ترتیب عادل بن علی ص 51 ) .
رحب. [ رَ ح َ ] ( ع اِ ) ج ِ رَحْبة. ( منتهی الارب ). ج ِ رَحَبة و رَحْبَة. ( ناظم الاطباء ) ( از اقرب الموارد ). ج ِ رحبة. ایوانهای مساجد و خانه ها و زمینهای فراخ. ( آنندراج ). رجوع به رَحْبَة و رَحَبَة و رَحْب شود.
رحب. [ رُ ] ( ع مص ) مصدر به معنی رَحابة. ( ناظم الاطباء ). فراخ گردیدن. ( از منتهی الارب )( آنندراج ) ( از اقرب الموارد ). رجوع به رحابة شود.
رحب. [ رَ ] ( اِخ ) نام پدر قبیله ای است از قبایل همدان. ( آنندراج ).
رحب. [ رَ ] ( اِخ ) موضعی است مر هذیل را. ( منتهی الارب ).

فرهنگ معین

(رَ ) [ ع . ] (ص . ) فراخ ، گشاده .

فرهنگ فارسی

( صفت ) فراخ گشاده .
موضعی است مر هذیل را

دانشنامه اسلامی

[ویکی الکتاب] معنی مَرْحَباً: تحیتی است که به شخص وارد شونده می گویند ، و در حقیقت رحب ( وسعت ) خانه را تقدیم آن شخص میکنند
تکرار در قرآن: ۴(بار)
وسعت. فراخی . زمین با آن فراخی برشما تنگ شد. راغب می‏گوید: رحب فراخی مکان است و بطور استعاره بر فراخی شکم اطلاق می‏شود مثل رحب البطن و نیز بسعه صدر اطلاق می‏شود و چون گویند: مرحباً و اهلاً یعنی مکان وسیعی بیابی. در نهج البلاغه خطبه 57 آمده «سَیَظْهَرُ عَلَیْکُمْ بَعدی رَجُلٌ رَحْبُ الْبُلْعُؤمِ مُنْدَ حِقُ الْبَطْنِ» پس از من مردی گشاد حلق بزرگ شکم بر شما چیره می‏شود. محمد عبده گوید: گفته‏اند مراد از او زیادبن ابیه و بعضی مغیرة بن شعبه و بعضی معاویه گفته است ولی ظاهراً مراد امام «علیه السلام» معویه‏لعین است. * . طبرسی از ابو عبیده نقل می‏کند لامرحباً به یعنی زمین بر او فراخ نباشد. این کلمه چنان که از راغب نیز نقل شد دعا و نفرین است معنی آیه چنین می‏شود: وسعت نباشد شما این کفر را بر ما پیش آورید بد قرار گاهی است برای شما. سخن اوّل بنا به نقلی قول پیشوایان کفر است نسبت به اتباع خویش و مرحبای دوم جواب پیروان است نسبت به رؤسا. در نهج البلاغه حکمت 200 آمده «لا مَرحَباً بِوُجُوهٍ لاتُری اِلَّا عِنْدَ کُلِّ سَوْأَةٍ».