اشتاد. [ اَ ] ( اِ ) نام روز بیست وششم است از هر ماه شمسی. نیک است در این روز صدقه دادن و جامه پوشیدن و حاجت خواستن. ( هفت قلزم ) ( آنندراج ) ( انجمن آرای ناصری ) ( برهان قاطع ) ( غیاث اللغات ). روز بیست وششم از هر ماه شمسی ایرانیان قبل از اسلام ، چه ایشان ایام هفته نداشتند و هر روزی را به اسمی میخواندند. ( فرهنگ نظام ). و رجوع به اشتادروز شود. || ( اِخ ) نام نسکی است از جمله بیست ویک نسک ژند ( زند ) یعنی یک قسمت از بیست ویک قسمت کتاب ژند ( زند ) زردهشت. ( هفت قلزم ) ( انجمن آرای ناصری ) ( برهان قاطع ). نام نسکی ( بابی ) از نسکهای کتاب اوستا که کتاب الهامی حضرت زردشت و دارای بیست ویک نسک ( باب ) است. ( فرهنگ نظام ). و رجوع به امثال و حکم دهخدا ص 166 س 26 شود. || نام فرشته ای است موکل بر مصالح و اموری که در روز اشتاد واقع میشود. ( هفت قلزم ) ( انجمن آرای ناصری ) ( برهان قاطع ). به اعتقاد ایرانیان قدیم ، نام فرشته ای که موکل روز اشتاد است : روانت باد ویژه جان و دل شاد نگهدارت سروش وشن و اشتاد.زراتشت بهرام ( از فرهنگ نظام ).|| نام یکی ازایرانیان معروف در زمان خسرو پرویز. نام پسر پرویز و نام اشخاص معروف دیگر ( به اوستائی ارشتاد بمعنی روح صداقت آمده. ارشتاد نام فرشته ای هم بوده ). ( لغات شاهنامه ص 25 ). اشتاد. [ ] ( اِخ ) مؤلف آنندراج آرد: در تاریخ مازندران آمده است اشتاد مردی بود که قریه ای بنام خود بنا نهاد و به اشتادرستاق معروف شد و پادشاه وقت دختر او را بزنی گرفت و چون آمله نام داشت ، شهر آمل را بنام او بنا کرد و برادر اشتاد، یزداو نام بود، او نیز جائی بنا کرد که آنرا یزداوی گویند و ابوالحسن محمد یزداوی که در تاریخ تبرستان آمده است ، از آنجاست.( آنندراج ) ( انجمن آرای ناصری ). و ابن اسفندیار در ذیل «شهر آمل » آرد: اصل بنیاد او آن است که دو برادر بودند از زمین دیلم ، یکی اشتاد نام و دیگری یزدان. شخصی را از کبار دیالم و معروفان آن ناحیت بفتک بکشتندو هر دو برادر شب را شتر خویش ساختند و با عیال و اقربا از آنجا گریختند و از ضرورت مفارقت وطن و جلا اختیار کردند و بنواحی آمل آمده و دیه یزداناباد که معروف و معمور است ، آن برادر بنیاد کرده و رستاق اشتادکه هم باقی است ، برادری دیگر. ( از تاریخ طبرستان ص 62 ). آنگاه ابن اسفندیار درباره دختر اشتاد و عشق پادشاه بلخ به وی ، داستانی مفصل آورده است که خلاصه آن از آنندراج نقل شد. رجوع به صص 63 - 71 همان کتاب وص 155 سفرنامه مازندران رابینو بخش انگلیسی شود.
فرهنگ معین
( اَ ) [ په . ] (اِ. ) ۱ - فرشته ای است در دین زردشتی . ۲ - بیست و ششمین روز از هر ماه خورشیدی .
فرهنگ عمید
۱. روز بیست و ششم از هر ماه خورشیدی. ۲. در آیین زردشتی، فرشته ای مؤکل بر روز اشتاد.
فرهنگ فارسی
نام ایزدی مونث است در دین زرتشتی . وی راهنمای مینویان جهانیان است . روز بیست و ششم هر ماه شمسی بنام این ایزد است . اشتات: نام رو بیست وششم ازهرماه خورشیدی، ونام فرشتهای درکیش زردشتی ( اسم ) ۱ - نام فرشته ایست . ۲ - روز بیست و ششم از هر ماه شمسی که فرشت. مذکور موکل بر اوست . رستاق اشتاد ناحیه در آمل بوده است که اشتاد نامی آنرا بنیان نهاده است .
فرهنگ اسم ها
اسم: اشتاد (پسر) (اوستایی، فارسی) (تلفظ: aštād) (فارسی: اَشتاد) (انگلیسی: ashtad) معنی: راستی و درستی، ( در قدیم ) نام روز بیست و ششم از هر ماه شمسی در ایران قدیم، ( در فرهنگ ایران قدیم ) فرشته ای که موکل بر روز اشتاد است و وی راهنمای مینویان و جهانیان است، راستی، درستی، در دین زرتشتی نام ایزدی که راهنمای مینویان و جهانیان است، از شخصیتهای شاهنامه، نام یکی از دلاوران ایرانی در زمان خسروپرویز پادشاه ساسانی
دانشنامه آزاد فارسی
اَشتاد (یا: ارشتات) ایزد بانوی راستی و عدالت در دین زَردُشت. تجسم بخش عدالت و یاور مهر، سروش، و رَشَن است. همچنین آمده است که اشتاد به همراه اَمرداد و زامیاد کارهای نیک و بد روان فرد درگذشته را در هنگام رسیدن به چینود پل حساب می کند. در تقویم زردشتیان روز بیست وششم هر ماه به نام اشتاد است و او بر این روز نظارت دارد.
ویکی واژه
فرشتهای است در دین زردشتی. بیست و ششمین روز از هر ماه خورشیدی.
