اهل‌بیت

لغت نامه دهخدا

اهل بیت. [ اَ ل ِ ب َ / ب ِ ] ( ترکیب اضافی ، اِ مرکب ) کسان خانه و ساکنان آن. ( منتهی الارب ) ( ناظم الاطباء ) ( آنندراج ). کسان خانه. مردم خانه. ( یادداشت بخط مرحوم دهخدا ) : یک نفس را فدای اهل بیتی باید کرد. ( کلیله و دمنه ). و کدام خدمت در موازنه آن کرامت آید که در غیبت من بنده ، اهل بیت را ارزانی فرموده است. ( کلیله و دمنه ). اهل بیت شیخ شادی آن شام تضرع بسیار کردند. ( انیس الطالبین ص 105 ). من و اهل بیت من سر بر زمین نهادیم و تضرع و زاری کردیم. ( انیس الطالبین ص 104 ). || خاندان رسول ( ص ). خاندان محمد ( ص )، پیغمبر مسلمانان :
منم بنده اهل بیت نبی
ستاینده خاک پای وصی.فردوسی.محمد بدو اندرون با علی
همان اهل بیت نبی و وصی.فردوسی.بحق اهل بیت او که پاکانند...( تاریخ بیهقی ص 316 ).
گنجور علم امام زمان است ز اهل بیت
کاین شهره منزلت سوی او از نیا شده ست.ناصرخسرو.اگر فرمان تن کردی و در اصطخر بنشستی
از اهل بیت پیغمبر نگشتی نامور سلمان.ناصرخسرو.درود و سلام و تحیات و صلوات ایزدی بر ذات معظم و روح مقدس مصطفی و اهل بیت... اوباد. ( کلیله و دمنه ). || قریب یا خویشان از اقارب باشند یا از اباعد. ( منتهی الارب ) : دختران را جز با کسانی کی از اهل بیت ایشان بودند مواصلت نکردندی. ( فارسنامه ابن البلخی ص 98 ). اما چون از اهل بیت ملک دیگری نبود او را بنشاندند به طیسبون. ( فارسنامه ابن البلخی ص 158 ).

فرهنگ فارسی

۱ - ساکنان یک حانه افراد خانواده ۲ - خاندان پیغمبر خویشان پیغمبر : اگر خواهی که با حشمت زاهل البیت دین باشی بباید در ره ایمان یکی تسلیم سلمانی . ( سنائی ) ۳ - زن وفرزندشخص
کسان خانه و ساکنان آن

دانشنامه آزاد فارسی

اَهْلِ بَیْت
(یا: اَهْلُ الْبَیْت) اصطلاحی قرآنی ، حدیثی و کلامی به معنای خانواده و ذرّیۀ پیامبر اسلام (ص ). این اصطلاح در این معنا فقط یک بار در قرآن (آیۀ تطهیر) به کار رفته است . برخی مفسّران اهل سنّت ، اهل بیت را همسران پیامبر(ص ) و حضرت علی (ع) ، حضرت فاطمه (س) و حسنین (ع ) و برخی نیز همۀ خاندان پیامبر(ص )، اعم از همسران ، فرزندان ، نزدیکان و حتی غلامان و کنیزان وی می دانند. اما مفسران شیعه و برخی از مفسران اهل سنت با استناد به روایات بر آن اند که آیۀ تطهیر در شأن اصحاب کساء، یعنی حضرت محمد(ص )، علی (ع )، فاطمه (س) و حسنین (ع )، نازل شده است و منظور از اهل بیت این پنج تن هستند که پنج تن آل عبا نیز خوانده می شوند. نیز ← آیۀ تطهیر

دانشنامه اسلامی

[ویکی حج] اهل بیت(ع)، به خاندان معصوم پیامبر اسلام(ص) اطلاق می گردد. در منابع اسلامی اهل بیت پیامبر(ص) به شش معنای، پنج تن، پنج تن به همراه نه تن از فرزندان امام حسین(ع)، همسران پیامبر، پنج تن و همسران پیامبر، خویشاوندان نسبی پیامبر و پیروان راستین پیامبر و امامان به کار رفته است. بر اساس دیدگاه شیعیان دوازده امامی به استناد برخی از روایات، اهل بیت علاوه بر پنج تن، شامل نه تن دیگر از نوادگان پیامبر(ص) از نسل امام حسین(ع) نیز می باشد. به باور بسیاری از علمای شیعه و اهل سنت آیات زیادی از قرآن کریم درباره اهل بیت نازل شده است. همچنین در سیره و روایات پیامبر(ص) نیز جایگاه ویژه ای برای اهل بیت وجود دارد.
به باور شیعه اهل بیت پیامبر(ع) دارای خصوصیاتی از جمله: عصمت، علم و امامت هستند. البته پشتوانه این دیدگاه پاره ای از دلایل عقلی آمیخته با دلایل روایی و قرآنی است. در قرآن و روایات اسلامی بر لزوم معرفت اهل بیت و ابراز محبت به ایشان تأکید فراوان شده اشت.
حرمین شریفین نزد اهل بیت(ع) از جایگاه ویژه ای برخوردار بودند بطوری که ایشان اشتیاق فراوان به زندگی در مکه و مدینه داشتند و نیز برای مراسم حج اهتمام ویژه ای قائل بودند به طوری که تعداد دفعات شرکت اهل بیت در مراسم حج خیلی زیاد است. به عنوان مثال آورده اند که امام حسن مجتبی(ع) بیست یا بیست و پنج مرتبه به حج رفتند. ایشان علاوه بر انجام مناسک حج از ایام حج برای هدایت مردم، دستگیری نیازمندان، مقابله با فرقه های انحرافی، اعلان حقانیت خویش و... بهره می بردند.
[ویکی فقه] اهل بیت (قرآن). مقصود از اهل بیت، پیامبر صلی الله علیه و آله وسلّم، علی ، فاطمه ، حسن و حسین علیهم السلام است.
درباره مصداق اهل بیت در آیه ۳۳ سوره احزاب اقوال گوناگونی وجود دارد؛ ولی طبق شواهد فراوان روایی در منابع اهل سنت و منابع شیعی مقصود از اهل بیت پیامبر صلی الله علیه و آله وسلّم علی ، فاطمه ، حسن و حسین علیهم السلام است.«إنّما یرید اللّه لیذهب عنکم الرّجس أهل البیت ویطهّرکم تطهیرا» خداوند فقط می خواهد پلیدی و گناه را از شما اهلبیت دور کند و کاملا شما را پاک سازد.
اختصاص عصمت
کلمه «انما» در آیه انحصار خواست خدا را می رساند، و می فهماند که خدا خواسته که رجس و پلیدی را تنها از اهل بیت دور کند، و به آنان عصمت دهد، و کلمه (اهل البیت) چه اینکه صرفا برای اختصاص باشد، تا غیر از اهل خانه داخل در حکم نشوند، و چه اینکه این کلمه نوعی مدح باشد، و چه اینکه نداء ، و به معنای (ای اهل بیت) بوده باشد، علی ای حال دلالت دارد بر اینکه دور کردن رجس و پلیدی از آنان، و تطهیرشان، مساله ای است مختص به آنان، و کسانی که مخاطب در کلمه (عنکم - از شما) هستند.بنابراین در آیه شریفه در حقیقت دو قصر و انحصار بکار رفته، یکی انحصار اراده و خواست خدا در بردن و دور کردن پلیدی و تطهیر اهل بیت، دوم انحصار این عصمت و دوری از پلیدی در اهل بیت.
اهل بیت در لسان علما
اهل البیت به اتفاق همه علمای اسلام و مفسران، اشاره به اهلبیت پیامبر صلی الله علیه و آله وسلّم است، و این چیزی است که از ظاهر خود آیه نیز فهمیده می شود، چرا که بیت گرچه به صورت مطلق در اینجا ذکر شد، اما به قرینه آیات قبل و بعد، منظور از آن، بیت و خانه پیامبر صلی الله علیه و آله وسلّم است. اما اینکه مقصود از اهل بیت پیامبر صلی الله علیه و آله وسلّم در اینجا چه اشخاصی می باشد؟ در میان مفسران گفتگو است بعضی آن را مخصوص همسران پیامبر صلی الله علیه و آله وسلّم دانسته اند، و آیات قبل و بعد را که در باره ازواج رسول خدا صلی الله علیه و آله وسلّم سخن می گوید، قرینه این معنی شمرده اند.
اهل بیت در لسان پیامبر و ائمه
...

ویکی واژه

نسبت داده شده به خانواده معزز پیامبر اسلام، حضرت محمد (ص) که به آل‌کسا یا همان پنج‌تن هم معروف هستند.