کتاب منشآت قائم مقام فراهانی شامل مجموعه‌ای از نوشته‌های قائم مقام فراهانی است که به دستور و تدبیر شاگردش، حاج فرهاد میرزا معتمدالدوله قاجار، در سال ۱۲۸۰ گردآوری و در سال ۱۲۹۴ برای نخستین بار منتشر شد. این اثر دارای نثری زیبا و ادبی است و در زمانی منتشر گردید که نهضت بازگشت ادبی در حال شکل‌گیری بود و نویسندگان و شاعران به تدریج از شیوه‌های اطناب و مصنوع‌نویسی که از دوران صفوی رایج شده بود، فاصله می‌گرفتند. نوشته‌های موجود در این کتاب شامل متن‌ها و نامه‌هایی است که قائم مقام به دلیل شغل دیوانی خود نگاشته است. بیشتر این نوشته‌ها به نثر ساده و روان و به زبانی نزدیک به زبان محاوره نوشته شده‌اند و در آن‌ها نشانه‌هایی از طنز نیز دیده می‌شود. به اعتقاد کارشناسان ادبیات فارسی، "منشآت" از جمله آثاری است که تحت تأثیر گلستان سعدی نوشته شده است.
