توماج صالحی متولد ۱۲ آذر ۱۳۶۹، خواننده، رپر و ترانه‌نویس ایرانی است که به خاطر آثار اعتراضی‌اش و انتقاد از سیاست‌های جمهوری اسلامی شهرت دارد. او بارها به دلیل محتوای سیاسی ترانه‌هایش بازداشت شده و در زندان تحت شکنجه قرار گرفته است. توماج در سال ۲۰۲۳ جایزه «هِرِتیک» (بدعت‌گذار) سازمان گلوبال میوزیک اواردز را برای آهنگ «فال» در بخش ترانه‌های اعتراضی دریافت کرد و توسط مجله اسپین به عنوان یکی از «۲۵ فرد تأثیرگذار موسیقی در ۲۰۲۵» معرفی شد.
زندگی و حرفه
توماج صالحی در اصفهان و شاهین‌شهر بزرگ شده و دارای مدرک مهندسی مکانیک است. پدرش هشت سال زندانی سیاسی بوده و هیچ‌یک از اعضای خانواده‌اش شغل دولتی ندارند. او از سن ۷ سالگی به یادگیری موسیقی پرداخت و موسیقی رپ را از طریق برادرش شناخت. توماج فعالیت جدی خود را در خوانندگی رپ از سال ۱۳۹۵ آغاز کرد. او به دلیل محتوای سیاسی آثارش با مشکلاتی در ضبط و تولید موسیقی مواجه بوده و مجبور به فروش وسایل شخصی‌اش برای تأمین هزینه‌ها شده است.
فعالیت‌های سیاسی و بازداشت‌ها
توماج صالحی در تاریخ ۲۱ شهریور ۱۴۰۰ به اتهام «تبلیغ علیه نظام» و «توهین به رهبر جمهوری اسلامی» بازداشت شد. او به مدت چند روز ممنوع‌الملاقات بود و پس از مدت کوتاهی با تودیع قرار کفالت آزاد شد. با آغاز خیزش انقلابی ۱۴۰۱، توماج در اوایل آبان ۱۴۰۱ بازداشت شد و به اتهام‌های سنگینی همچون «محاربه» و «افساد فی‌الارض» محکوم گردید. در این دوران، او تحت شکنجه‌های شدید قرار گرفت و وضعیت سلامتی‌اش به شدت دچار خطر شد.
حکم اعدام و واکنش‌ها
در تاریخ ۵ اردیبهشت ۱۴۰۳، توماج به اعدام محکوم شد، اما این حکم در دیوان عالی کشور نقض گردید. واکنش‌های داخلی و بین‌المللی زیادی نسبت به این حکم صورت گرفت و بسیاری از هنرمندان، فعالان حقوق بشر و مقامات دولتی کشورهای مختلف خواستار آزادی او شدند. توماج در تاریخ ۱۱ آذر ۱۴۰۳ از زندان آزاد شد، اما به سرعت دوباره بازداشت گردید.
جوایز و دستاوردها
توماج صالحی در سال ۲۰۲۳ جوایز متعددی از جمله جایزه «فرهنگ مقاومت» و جایزه «واتسلاف هاول برای مخالفت خلاقانه» را به دلیل فعالیت‌های هنری و اعتراضی خود دریافت کرد. او همچنین بخشی از جوایز خود را به سیل‌زدگان سیستان و بلوچستان اهدا کرد.
