پلی ساکاریدها (Polysaccharides) نوعی کربوهیدرات پیچیده هستند که از اتصال چندین واحد قند ساده (مونوساکارید) به وجود میآیند. این ترکیبات عمدتاً در طبیعت به عنوان منبع انرژی و ساختار سلولی موجودات زنده عمل میکنند.
ویژگیها
ساختار: پلی ساکاریدها دارای زنجیرههای بلند و شاخهدار هستند و میتوانند به صورت خطی یا شبکهای (شاخهدار) وجود داشته باشند.
حل پذیری: بسیاری از آنها در آب حل نمیشوند و به همین دلیل به عنوان فیبر غذایی نیز شناخته میشوند.
انواع
نشاسته: منبع اصلی انرژی در گیاهان است و از زنجیرههای گلوکز تشکیل شده است. نشاسته در غلات، سیبزمینی و حبوبات موجود است.
سلولز: یکی از اجزای اصلی دیواره سلولی گیاهان است و از زنجیرههای گلوکز تشکیل شده که به صورت خطی هستند. انسانها نمیتوانند سلولز را هضم کنند، اما به عنوان فیبر غذایی برای بهبود عملکرد روده مفید است.
گلیکوژن: منبع ذخیره انرژی در جانوران است و در کبد و عضلات ذخیره میشود. گلیکوژن از زنجیرههای گلوکز تشکیل شده و به صورت شاخهدار است.
کتین: پلی ساکاریدی است که در ساختار خارجی برخی از جانوران مانند حشرات و قارچها یافت میشود. کتین به حفاظت و استحکام ساختاری کمک میکند.
کاربردها
منبع انرژی: پلی ساکاریدها به عنوان منبع اصلی انرژی در تغذیه انسان و جانوران عمل میکنند.
ساختار: در ساختار سلولی گیاهان و جانوران نقش مهمی دارند.
صنعت: در صنایع غذایی، دارویی و تولیدی به عنوان مواد افزودنی و نگهدارنده استفاده میشوند.