دانشنامه اسلامی
[ویکی الکتاب] ریشه کلمه:
ظلل (۳۵ بار)ک (۱۴۷۸ بار)
(بضم ظاء و تشدید لام) سایبان. در مجمع ذیل آیه 56 نساء فرموده: «الظّلة الستره» مفردات ابری که سایه میاندازد گفته و میگوید: اغلب در شیء مکروه به کار رود.. چون کوه را کندیم و بالای سرشان بردیم گوئی سایبان بود. آیه درباره قوم شعیب علیه السلام است که توده ابری ظاهر شد و عذاب به وسیله آن محوشان کرد ظاهر آن است که ابر بر آنها سایه افکند و در زیر آن قرار گرفتند پس عذاب شروع گردید. جمع آن ظُلَل (بضم ظاء و فتح لام) است.. ظاهراً مراد از ظل سایه ایست که از دود تشکیل شده که درباره دوزخیان فرموده:. و «لا بارِدٍ ولا کَریمٍ» بجای «لاظَلیلٍ» است، علت سه شعبه بودن دخان معلوم نیست به نظر میآید که اولی معلول عدم توحید، دومی معلول عدم عمل و سومی معلول عدم ایمان به آخرت باشد. که در کفّار هیچ یک از سه اصل. وجود ندارد در صافی از حضرت باقر علیه السلام نقل شده که «ظِلٍ ذی ثَلثِ شُعَب» را دخان آتش فرمودهاند. یعنی: بروید به سوی سایه سه شعبه از دود که گوارا و خوش آیند نیست و از شعله آتش مانع نمیباشد.