رنگوپخت در حوزهی علوم و فنّاوری غذا به مجموعه ویژگیهای ظاهری و بهویژه رنگ دانۀ گوشت پس از فرایند پخت اطلاق میشود. این اصطلاح بهطور خاص به تغییرات فیزیکوشیمیایی بافت گوشت در اثر حرارت میپردازد که منجر به تثبیت رنگ نهایی محصول میگردد. در واقع، رنگوپخت شاخصی مهم و قابل اندازهگیری برای ارزیابی کیفیت ظاهری و پذیرش کلی محصول نهایی از سوی مصرفکننده محسوب میشود.
مکانیسم تشکیل رنگوپخت مطلوب، به تغییرات پروتئینهای میوگلوبین و بهویژه تبدیل آن به فرم دناتورهشدهی مت میوگلوبین در اثر حرارت مرتبط است. عواملی همچون دما، مدت زمان پخت، pH اولیۀ گوشت، محتوای چربی و همچنین افزودن ترکیباتی مانند نیتریت در محصولات فرآوریشده، تأثیر مستقیمی بر شدت و پایداری این رنگ دارند. بنابراین، کنترل دقیق این پارامترها در طول فرایندهای حرارتی مانند پخت، طبخ یا استریلیزاسیون برای دستیابی به رنگ مطلوب و یکنواخت ضروری است.
بررسی و بهینهسازی رنگوپخت در صنایع غذایی از جنبههای مختلف حائز اهمیت است؛ چرا که این شاخص نهتنها بر جذابیت بصری محصول تأثیر میگذارد، بلکه میتواند نشاندهندهی صحت فرایند پخت و سلامت محصول نیز باشد. امروزه با استفاده از روشهای ابزاری پیشرفته مانند رنگسنجی (کالریمتری) و تصویربرداری دیجیتال، امکان سنجش عینی و کمی این ویژگی فراهم شده که به کنترل کیفیت دقیقتر و تولید محصولی با ویژگیهای ظاهری پایدار کمک شایانی میکند.