عنوان حوکل در زبان عربی به معنای مرد کوتاه و بخیل است که در فرهنگ لغتهای معتبری مانند منتهی الارب و ناظم الاطباء نیز به همین صورت ذکر شده است. این واژه به طور سنتی برای توصیف فردی به کار میرود که علاوه بر ویژگیهای فیزیکی مانند کوتاهی قد، از نظر شخصیتی نیز دارای صفت بخل و خساست است. چنین صفاتی در بسیاری از فرهنگها، از جمله فرهنگ فارسی، معمولاً با بار معنایی منفی همراه هستند و به عنوان نقاط ضعف شخصیتی تلقی میشوند.
در ادبیات و متون کهن، پرداختن به ویژگیهای ظاهری و اخلاقی افراد در کنار یکدیگر امری رایج بوده است. واژه حوکل نمونهای از این درهمتنیدگی است که چگونه یک صفت ظاهری (کوتاهی قد) با یک ویژگی اخلاقی (بخل) ترکیب شده و معنایی جامعتر را منتقل میکند. این ترکیب میتواند نشاندهنده دیدگاهی باشد که در آن، صفات ظاهری گاهی به عنوان نمادی از ویژگیهای درونی نیز تلقی میشوند، هرچند که امروزه چنین دیدگاهی کمتر مورد پذیرش است.
بازشناسی و درک این واژه و معانی آن به ما کمک میکند تا با دقت بیشتری به واژگان و ریشههای آنها در زبان فارسی و عربی بنگریم و از این طریق، به غنای فرهنگی و زبانی خود پی ببریم. استفاده از چنین واژگانی در ادبیات معاصر، هرچند که ممکن است کمتر رایج باشد، اما میتواند به عمق بخشیدن به توصیفات شخصیتی و ارجاع به لایههای پنهان معنایی در متن کمک کند و خواننده را با پیشینه و غنای زبان فارسی آشنا سازد.