برای ریشه‌یابی کلمه تاویلا و با در نظر گرفتن تکرار ۳۶۸ باره آن، این واژه در زبان فارسی ریشه‌ای عمیق و کاربردی دارد. بسامد بالای این کلمه نشان‌دهنده اهمیت معنایی و فرهنگی آن در طول تاریخ زبان فارسی است. تاویلا به طور کلی به مفاهیمی چون بازگرداندن، تفسیر کردن، توضیح دادن و معنی کردن اشاره دارد. این کاربردها در متون کهن و ادبیات فارسی به وفور یافت می‌شوند و بیانگر تلاش برای فهم عمیق‌تر و شفاف‌سازی معانی گوناگون است.
با توجه به حضور پررنگ تاویلا در حدود ۳۶۸ بار، می‌توان نتیجه گرفت که این کلمه صرفاً یک ابزار زبانی برای ترجمه یا توضیح نبوده، بلکه بخشی از فرایند فکری و تحلیلی در فرهنگ ایرانی به شمار می‌آمده است. چه در تفسیر متون دینی و عرفانی، چه در شرح رویدادها و چه در بیان اندیشه‌ها، تاویلا به عنوان کلیدی برای گشودن باب فهم و درک عمیق‌تر عمل می‌کرده است. این بسامد بالا، گواهی بر اهمیت بسزای این واژه در غنای ادبی و فکری زبان فارسی است و نشان می‌دهد که چگونه فرایند تاویل و تفسیر همواره نقشی محوری در تعامل با دانش و معرفت ایفا کرده است.
