گالش خاله

رودخانه تالار یا تِلار رودی است در استان مازندران ایران. این رود توسط بومیان تِلار نیز نامیده می‌شود. سرچشمه این رودخانه کوه‌های البرز در سوادکوه است و این رود پس از طی مسافتی ۱۸۰کیلومتری از ناحیهٔ کهنه محله میرود در نزدیکی بهنمیر به دریای مازندران می‌ریزد. گفته می‌شود نام تالار از محل اقامت گالش‌ها گرفته شده که با چوب ساخته می‌شود.

زبان‌ها، گویش‌ها یا لهجه‌هایی که امروزه در کناره دریای مازندران به کار می‌روند علاوه بر دو گونه اصلی به نام‌های مازندرانی (طبری) و گیلکی، انواع زیر را شامل می‌شوند: تالشی، تاتی، کردی، طالقانی، افتری، زابلی، بلوچی، گوداری، کتولی، افغانی، لری، ترکی، ترکمنی، عربی، فارسی، روسی، قزاقی، گالشی و دیلمی.

مردم شهرستان سیاهکل گیلک هستند و به زبان گیلکی سخن می‌گویند. در مناطق جلگه‌ای گویش بیه‌پیش از زبان گیلکی و در ارتفاعات این شهرستان مانند بخش دیلمان، گویش گالشی از زبان گیلکی رایج است.

گالش‌ها چه در مازندران و چه در شرق گیلان خود را گالش و زبان خود را گالشی می‌نامند و توسط جلگه نشین‌های مازندران و شرق گیلان با نام گالش شناخته می‌شوند.

برای بسیاری از گیلکان خصوصاً شهرنشینان مرکز و غرب، یک تالش یک دامپرور است، گرچه تالش همان واژه را در مقابل یک گالش (دامدار)، برای شمالی‌ترین نقطه منطقه، برای یک زارع برنج استفاده می‌کند.

در این جشن ۱۰ مرد با کلاه و شولای گالشی به میدان می‌آیند و دورتا دور آتش می‌چرخند و نوازنده‌های محلی موسیقی را با شدت و شور می‌نوازند.

مردم این روستا به زبان گالشی (گویش کوهستانی شرق گیلان) صحبت می‌کنند.

فریدون پوررضا برداشتی متفاوت از موسیقی فولکلور ارائه داده‌است. او از ملودی‌های دیلمان، گالش و گیلک در این راه استفاده کرد. او با تحقیق در زمینه موسیقی، بسیاری از ظرفیت‌های موسیقی گیلان را رشد داد و به گیلان و ایران معرفی نمود.