جامع الانوار فی مناقب الاخیار

دانشنامه اسلامی

[ویکی نور] جامع الأنوار فی مناقب الأخیار تراجم الوجوه و الأعیان المدفونین فی بغداد و ما جاورها من البلاد نوشته عیسی صفاء الدین البندیجی القادری (م 1283) از جمله کتاب های خطی ارزشمندی است که در آن نویسنده، تاریخ و زندگی نامه بسیاری از بزرگان، مشاهیر و شخصیت های سرزمین بین النهرین (عراق) را به رشته تحریر درآورده است. افرادی که آثار فکری آن ها باعث ایجاد تحولی شگرف در فرهنگ امت اسلامی شده و تاکنون نیز ادامه دارد.
کتاب به زبان عربی بوده و به همت (أسامة ناصر النقشبندی) و (مهدی عبدالحسین النجم) تحقیق شده است.
نویسنده با توجه به ترتیب زمانی هر یک از شخصیت هایی که در (بین النهرین) می زیسته اند، زندگی نامه آنها را نوشته است. به همین جهت، در اول کتاب خود پیامبرانی را همچون حضرت یوشع(ع)، ذوالکفل(ع) و تعدادی از ائمه(ع) را معرفی می نماید تا این که به ذکر مشاهیر زمان خود می رسد.
نسخه اصلی کتاب با نام (جامع الأنوار فی مناقب الأخیار) می باشد که به شکل یک رساله مختصر و به زبان ترکی توسط مرتضی البغدادی مشهور به: نظمی زاده (م 1134) به رشته تحریر درآمده است و هنگامی که والی بغداد (ابراهیم پاشا الثانی) آن را مطالعه نموده، مورد پسند وی قرار گرفته و از نظمی زاده درخواست نموده که این کتاب را به صورت کاملتری بنویسد. بعد از وی، (احمد بن حامد فخری زاده الموصلی م 1185) این کتاب را به زبان عربی ترجمه و اضافاتی نیز بدان افزوده است. سپس عیسی صفاء الدین البندیجی القادری مطالب فراوانی را به کتاب اضافه نموده و به تهذیب و ترتیب مطالب آن پرداخته است. وی در برخی موارد، نظر مؤلف را در مورد یک شخصیت تاریخی رد نموده و با استفاده از منابع تاریخی، آن را در بوته نقد نیز قرار می دهد.
بیان تفصیلی زندگی ائمه(ع)، علمای اعلام، پارسایان و مهمترین و معروفترین افراد حلقه های تصوف و همچنین نقل اخبار و کرامات، اسرار کشف و شهود و تجلی آن ها، مهمترین ویژگی این کتاب است که از نظر نویسنده، کوچکترین آثار آن ها مخفی نمانده و تمام اعتقادات و باورهای آن ها را که در علوم مختلف به ثبت رسیده بازگو نموده است. علاوه بر آن، نویسنده به بیان محل خاکسپاری مشاهیر کتاب نیز پرداخته و با بازگو نمودن جزئیات اطراف محل دفن آن ها، کتاب خود را به یک سند مهم تاریخی تبدیل نموده است. از این رو جامع الأنوار فی مناقب الأخیار در نوع خود بی نظیر بوده و موضع اهتمام و عنایت خاص پژوهشگران تاریخ اسلامی- عربی می باشد.

جمله سازی با جامع الانوار فی مناقب الاخیار

18) بحار الانوار، ج 3، ص 88، روايت 1، و ج 94، ص 394، روايت 3 و ج 97، ص 189، روايت 5.
48-  بحار الانوار، ج 88، ص 355، ((كتاب الصلاة )) ((باب صلاة الحاجة )) حديث19.
90- لاداولن الايام اوليائى الى يوم القيامة بحار الانوار، ج 52، ص312؛ كمال الدين، ج 1، ص 256.
15. سفينه البحار و مدينه الحكم والاثار (تدوين موضوعى بحار الانوار علامه مجلسى وتلخيص ان كه در مدت بيست سال انجام يافته است.)
30) بحار الانوار، ج 8، ص 374، روايت 2، ج 25، ص 25، روايت 40، ج 57، ص321، روايت 3، و ص 336، روايت 24، و ديگر روايات اين باب.
608- سيره الرسول،ص 162، سيد محسن الامين + بحار الانوار، ج 6، ص 786 +اعلام الوارى طبرسى، ص 135