دانشنامه اسلامی
آراسته شدن به تقوا، زمینه ساز مصونیت آدمی از ترس و دلهره است:... فمن اتقی واصلح فلا خوف علیهم ولا هم یحزنون.... کسانی که پرهیزگاری پیشه کنند و عمل صالح انجام دهند (و در اصلاح خویش و دیگران بکوشند)، نه ترسی بر آنهاست و نه غمناک می شوند. الاخلاء یومئذ بعضهم لبعض عدو الا المتقین• یـعباد لا خوف علیکم الیوم ولا انتم تحزنون.دوستان در آن روز دشمن یکدیگرند، مگر پرهیزگاران! ای بندگان من! امروز نه ترسی بر شماست و نه اندوهگین می شوید!
ایمنی متقین از خوف
یا عباد لا خوف علیکم الیوم و لا انتم تحزنون، این آیه شریفه خطابی است که خدای تعالی در قیامت به متقین دارد، شاهدش هم جمله: ادخلوا الجنة، است. و در این خطاب ایشان را از هر ناملایمی احتمالی یا قطعی ایمنی می دهد، چون فرموده: نه خوف دارید، و نه اندوه، و مورد خوف ناملایم احتمالی است، و مورد اندوه ناملایم قطعی، و وقتی خوف و اندوه نداشته باشند، قطعا این دو قسم ناملایم را هم نخواهند داشت. از حالت دوستانی که در مسیر گناه و فساد، و یا زرق و برق دنیا، دست مودت به هم می دهند پرده برداشته می گوید: همه دوستان در آن روز دشمن یکدیگرند مگر پرهیزگاران! (الاخلاء یومئذ بعضهم لبعض عدو الا المتقین).این آیه که توصیفی از صحنه های قیامت است به خوبی نشان می دهد که منظور از ساعت در آیه قبل نیز روز رستاخیز است، روز از هم گسستن پیوندهای دوستی، مگر پیوندهایی که برای خدا و به نام خدا برقرار شده است. تبدیل شدن اینگونه دوستیها به عداوت در آن روز طبیعی است، چرا که هر کدام از آنها دیگری را عامل بدبختی و بیچارگی خود می شمرد: تو بودی که این راه را به من نشان دادی و مرا به سوی آن دعوت کردی، تو بودی که دنیا را در نظر من زینت دادی و مرا به آن تشویق نمودی، آری تو بودی که مرا غرق غفلت و غرور ساختی و از سرنوشتم بی خبر کردی، هر یک از آنها به دیگری اینگونه مطالب را می گوید. تنها پرهیزگارانند که پیوند دوستی آنها جاودانی است، چرا که بر محور ارزش های جاودانی دور می زند، و نتایج پربارش در قیامت آشکارتر می شود و آن را استحکام بیشتری می بخشد.طبیعی است که دوستان در امور زندگی کمک یکدیگرند اگر دوستی بر اساس شر و فساد باشد شریک در جرم یکدیگرند، و اگر بر اساس خیر و صلاح باشد شریک در پاداش یکدیگر می باشند، بنابراین جای تعجب نیست که دوستی از قسم اول در آنجا تبدیل به دشمنی گردد، و از قسم دوم به دوستی محکمتر. امام صادق علیه السلام می فرماید: الا کل خلة کانت فی الدنیا فی غیر الله عزّوجلّ فانها تصیر عداوة یوم القیامة:بدانید هر دوستی که در دنیا برای خاطر خدا نباشد در قیامت تبدیل به عداوت و دشمنی می شود. این آیه در حقیقت تفسیری است برای اوصاف و حالات متقین و بیانی است از سرنوشت پرافتخار آنها. در آن روز خداوند به آنها می گوید: ای بندگان من! امروز نه ترسی بر شما است، و نه غم و اندوهی خواهید داشت (یا عباد لا خوف علیکم الیوم و لا انتم تحزنون). چه پیام جالبی؟! پیامی بدون واسطه از سوی خداوند، پیامی که با بهترین توصیف ها آغاز می شود، ای بندگان خدا! پیامی که مهمترین نگرانی انسان را در آن روز نگرانی را زائل می کند، پیامی که هر گونه غم و اندوه از گذشته را از دل می زداید، آری این پیام دارای چهار مزیت بالا است.
