تفسیر عرفانی باران

[ویکی فقه]
باران از اصطلاحات عرفان و تصوف نیست؛ اما در بعضی تفسیرهای عرفانی برای آیاتی که ویژگی « طهور » بودن باران و کارکرد آن را در تطهیر بازگو کرده اند، معناهایی آمده است. از قدیمی ترین این معناها، گزارش سُلَّمی در تفسیر این دو آیه است که افزون بر تأثیر باران در طهارت ظاهری، معنایی عرفانی از طهارت را نیز بازگو می کند. در تفسیر آیه «یُنَزِّلُ عَلَیکُم مِنَ السَّماءِ ماءً لِیُطَهِّرَکُم بِهِ» سُلَّمی از ابن عطاء روایت می کند که خداوند رحمتی بر بندگان فرو فرستاد تا نوری برای قلبها و درمانی برای وسوسه دلهایشان باشد. ابن عربی «ماء» را در این آیه، « علم الیقین » می داند، که فرود آمده است تا خباثت نفس آدمی را بزداید. شریف لاهیجی در معنای باطنی این آیه از امام باقر (علیه السلام) روایت می کند که « سماء » پیامبر اسلام (صلی الله علیه وآله وسلم) و « ماء » علی (علیه السلام) است و خدا به وسیله امام علی (علیه السلام) دل کسانی را که ولایت آن حضرت را بپذیرند تطهیر می کند. در تفسیر آیه «و اَنزَلنا مِنَ السَّماءِ ماءً طَهورا» سُلَّمی تأثیر باران در طهارت قلب را نقل می کند، افزون بر این از نصرآبادی روایت می کند که ماء طهور، آب محبتی است که بر قلب عارفان می بارد. میبدی نیز این سخن را از نصرآبادی نقل کرده است. ابن عربی ماء طهور را آب علم می داند که از آسمان روح نازل شده است تا خداوند به وسیله آن، انسان را از باورهای پلید و نادانیهای زیان بار پاک کند و قلب مرده از جهالت او را زندگی بخشد.

💡 مشرب عرفانی خواجه پارسا در سده هشتم و نهم هجری، اهمیت خاصی دارد زیرااز یک سو به مبانی طریقه نقشبندیه که دنباله طریقت‌های سنت اول عرفانی به‌شمار می‌آید پایبند بود و به عنوان یکی از مشایخ بزرگ این طریقه در ترویج آن اهتمام داشت و از سوی دیگر به آراء ابن عربی گرایش و علاقه نشان می‌داد. جامی در این باره از پارسا نقل کرده‌است:

💡 مهم‌ترین تألیف دینی و عرفانی سید علینقی امین