نایکسان
جمله سازی با نایکسان
اکنون بیایید بهجای یک سوراخ، دو سوراخ در صفحه ایجاد کنیم. سپس لبههای این دو سوراخ را بکشیم تا به صورت دو لوله درآید و با ادامه دادن این کار دو لوله را بههم وصل کنیم. این نیز یک کرمچاله است. با این تفاوت که نایکسانی در آن بر خلاف حالت پیشین دو گستره از یک جهان را به هم وصل میکند. در حالتی که فضای ما خمیده باشد مسافرت از طریق این کرمچاله بسیار سریعتر شدنی است. چون مسافت کوتاهتر است.
زبان تاتی به گونه گسترده در شرق قفقاز جنوبی استفاده میشده است. این موضوع با این روش اثبات شده است که تا سدهٔ ۲۰ میلادی حتی از سوی گروهای نامسلمانی چون یهودیهای کوهنشین، بخشی از ارمنیان و اودیان نیز بکار میرفته است. این واقعیت مایهٔ این راستیانگاری شده است که یهودیان کوهیِ تاتیزبان و تاتیزبانان ارمنی (مسیحی) یک قوم هستند که دینهای نایکسان دارند.
حروف جمع یا پانگرام (به انگلیسی: Pangram) جملهای است که در آن از تمام حروف الفبای یک زبان خاص استفاده شود. در این جمله هر حرف باید دست کم یکبار دیده شود. پانگرام ممکن است به دلایل مختلفی مورد توجه قرار گیرد از جمله برای نمایش حروف یک فونت خاص، تمرین خطاطی یا امتحان تجهیزات خاص. به دلیل فراوانی نایکسان حروف صدادار و بی صدا در واژگان هر زبان، ساختن پانگرامهای کوتاه کاری دشوار است.