قراقوینلو

قراقوینلو. [ ق َ ق ُ ی ُ ] ( اِخ ) یکی از طوایف ترکمانان که نیمه قرن هشتم هجری در آذربایجان و غیره صاحب قدرت شدند ( 780 - 774هَ. ق. ). ( طبقات سلاطین اسلام 226 ). ترکمانان از طوایفی بودند که هنگام حمله مغول مساکن خود را در حوالی دریاچه خوارزم ( آرال ) ترک کرده بداخله ایران آمدند و بر حسب تصادف هر طایفه ای از آنان در جایی استقرار یافتند. چون دولت ایلخانان مغول بپایان رسید در نیمه قرن هشتم ترکمانان هم مانند سایر طوایف ترک و مغول ازموقع استفاده کرده صاحب قدرت شدند از آن جمله دو طایفه ترکمان بتصرف نقاط شمالی بین النهرین پرداختند. قبیله قراقوینلو ( صاحبان گوسفندان سیاه ) در شمال دریاچه وان و قبیله آق قوینلو ( صاحبان گوسفندان سفید )در دیاربکر استیلا یافتند. از قبیله قراقوینلو چهارتن در مدت شصت و سه سال در ایران حکومت رانده اند:
1 - قرایوسف بن قرامحمد یورمنشی بن بیرام خواجه. وی در 823 هَ.ق. وفات کرد. رجوع به قرایوسف شود. 2 - اسکندربن قرایوسف. وی در 841 هَ. ق. بقتل رسید. 3 - میرزا جهانشاه بن قرایوسف. وی در 839 هَ. ق. با متابعت شاهرخ فرزند امیر تیمور در آذربایجان و نواحی شمال غرب با قدرتی تمام حکومت کرد و عراق و خراسان را نیز در تصرف آورد و در اواخر سلطنت او دو پسرش حسنعلی و پیربداغ بر وی قیام کردند و در 872 هَ. ق. بدفع حسن بیک سر سلسله آق قوینلو حاکم دیاربکر بدان صوب لشکر کشید و کاری از پیش نبرد و گاه بازگشت سواران حسن بیک او را دنبال کردند و با چند تن از پسران و کسانش بکشتند و جسد او را به تبریز بردند و در عمارت مظفریه ( مسجد کبود ) دفن کردند. عمر وی 72 سال و مدت سلطنتش سی و سه سال و چند ماه بود. 4 - حسنعلی بن جهانشاه. مدت سلطنت وی یک سال بود و درگذشت و با مرگ وی سلسله قراقوینلو منقرض گردید. رجوع به تاریخ مغول اقبال و طبقات سلاطین اسلام شود.

سلسله ای از ترکمانان که در قر. ۹ه. ( از حدود ۷۸٠ ه ق./ ۱۳۷۸ م. - ۸۷۴ ه ق./ ۱۴۶۹ م. ) در شمال غربی ایران و مشرق آسیای صغیر حکومت داشتند. چون دولت ایلخانان مغول بپایان آمد در نیمه قر. ۸ ه. ترکمانان نیز مانند دیگر طوایف ترک و مغول از موقع استفاده کردند و قدرتی بدست آوردند. از آن میان دو طایفه آق قویونلو و قراقویونلو بودند که بتصرف نقاط شمالی بین النهرین پرداختند. قبیله قراقویونلو در شمال دریاچه وان سکونت گزیدند. ازین قبیله افراد ذیل بسلطنت رسیدند: قرایوسف ( جل. ۷۹٠ ه ق./ ۱۳۷۸ م. ) اسکندر بیگ ابن قرایوسف ( جل. ۸۲۳ ه ق./ ۱۴۲٠ م. ) جهانشاه بن قرایوسف ( جل. ۸۴۱ ه ق. / ۱۴۳۷ م. ) حسن علی میرزا بن جهانشاه ( جل. ۸۷۲ ه ق./ ۱۴۶۷ م. - ف. ۸۷۴ ه ق. / ۱۴۶۹ م. ) با مرگ وی سلسله قراقویونلو منقرض شد.
یکی از طوایف ترکمانان که نیمه قرن هشتم هجری در آذربایجان و غیره صاحب قدرت شدند.

💡 دورهٔ تیموریان ۷۷۱ – ۹۱۱ ه‍.ق/۱۳۷۰ - ۱۵۰۶ م) به رغم نابسامانی و منازعات داخلی و درگیری امیران این خاندان با ترکمانان قراقوینلو، دوره رونق فرهنگ، هنر، ادبیات، تاریخ، ریاضی و نجوم بود. دربارهای هرات، سمرقند، شیراز، تبریز و اصفهان به‌سبب هنرپروری و هنرمندی فرمانروایان تیموری، محل تجمع و آمد و شد هنرمندان و ادیبان برجسته بود.