تاج الدین احمد پورخطیب گنجه ای

[ویکی فقه] پورْخَطیبِ گَنْجه ای، تاج الدین احمد، شاعر پارسی گوی سده ۶ق/۱۲م می باشد.
درباره زمان زندگی پورخطیب میان نویسندگان اختلاف نظر است. برخی او را از شاعران عصر غزنوی، و بعضی دیگر معاصر سنجر سلجوقی دانسته اند. اما ازدواج او با مهستی گنجوی، مؤید زندگی وی در دوره سلجوقی است.
← ازدواج
(۱) آقابزرگ طهرانی، محمدمحسن، الذریعه الی تصانیف الشیعه. (۲) امیرخیزی، اسماعیل، تحقیقات درباره مهستی گنجوی، آینده، ۱۳۰۶ش، شم ۱۸. (۳) تربیت، محمدعلی، دانشمندان آذربایجان، تهران، ۱۳۱۴ش. (۴) مستوفی، حمدالله، تاریخ گزیده، به کوشش عبدالحسین نوایی، تهران، ۱۳۶۲ش. (۵) خواندمیر، غیاث الدین، حبیب السیر، به کوشش محمد دبیرسیاقی، تهران، ۱۳۵۳ش. (۶) سمرقندی، دولتشاه، تذکرة الشعراء، به کوشش ادوارد براون، لیدن، ۱۳۱۸ق/۱۹۰۰م. (۷) شبلی نعمانی، محمد، شعر العجم، ترجمه محمدتقی فخر داعی گیلانی، تهران، ۱۳۳۵ش. (۸) نوایی، علیشیر، مجالس النفائس، ترجمه کهن فخرهراتی و محمد بن مبارک قزوینی، به کوشش علی اصغر حکمت، تهران، ۱۳۲۳ش. (۹) کشاورز صدر، محمدعلی، زنانی که به فارسی شعر گفته اند: از رابعه تا پروین، تهران، ۱۳۳۴ش. (۱۰) نظمی، تبریزی، دویست سخنور، تهران، ۱۳۶۳ش. (۱۱) نفیسی، سعید، تاریخ نظم و نثر در ایران و در زبان فارسی، تهران، ۱۳۴۴ش. (۱۲) هدایت، رضاقلی، مجمع الفصحا، به کوشش مظاهر مصفا، تهران، ۱۳۴۰ش.

💡 این پادشاهی توسط تاج الدین ابوالفضل نصر که مالک سیستان در زمان غزنویان بود تأسیس شد. مالکان ناصری به‌طور متناوب به عنوان حاکمان یا دست نشاندگان قدرت‌های همسایه بزرگتر از جمله سلجوقیان، غوریان و خوارزمیان حکومت می‌کردند. پس از انحلال پادشاهی توسط اینالتگین خوارزمی در پی حمله مغول، این منطقه توسط سلسله سوم صفاریان، مهرابانیان، اداره می‌شد.

💡 اولجایتو قتلغنویان را مأمور تحقیق این قضیه نمود و چون بدخواهی و سعایت تاج الدین و دیگران با ثبات رسید، اولجایتو امر داد که ایشان را سیاست کنند و در نتیجه، تاج الدین گورسرخی بقتل رسید.