بیرانوند

بیرانوند، که در زبان لری به بیرنوند معروف است، از ایلات لک‌زبان و شیعه‌مذهب لرستان به شمار می‌آید. بر اساس روایت‌های محلی، ریشه بیرانوندها به فردی به نام بیران برمی‌گردد. این روایت به نظر منطقی می‌رسد، زیرا در نظام خویشاوندی مبتنی بر پدر، نام طوایف و ایلات معمولاً از نام بنیان‌گذاران آن‌ها گرفته می‌شود. با این حال، برخی این نام را با نام محل سکونت آن‌ها، یعنی براوند که در منتخب التواریخ ذکر شده، مرتبط دانسته‌اند. این ادعا به نظر نادرست می‌آید، چرا که بیرانوندها در گذشته‌ای نه چندان دور به لرستان مهاجرت کرده‌اند. در مورد جمعیت آن ها، در منابع پیش از دوره قاجار نه تنها نامی از آن‌ها ذکر نشده، بلکه آمار دقیقی نیز در دست نیست. اما در دوران قاجاریه و پهلوی، آمارهای متناقضی درباره جمعیت بیرانوندها ارائه شده است: راولینسن در سفر خود به لرستان در سال ۱۲۵۲ هجری قمری، تعداد ۲۵۰۰ خانوار را ذکر کرده است. همچنین نجم الدوله در سال ۱۲۹۹ هجری قمری، تعداد یک هزار خانوار را با نام پیران وند ثبت کرده است. در جغرافیای لرستان در سال ۱۳۰۰ هجری قمری، تعداد ۳۰۰۰ خانوار و معین السلطنه خرم آبادی در سال ۱۳۳۴ هجری قمری، ۱۰ هزار خانوار را گزارش کرده است. راسخ نیز در سال ۱۳۴۲ شمسی، تعداد ۳۵۰۰ خانوار را ذکر کرده است. مسعود کیهان همچنین به تمامی ایلات لرستان به عنوان ایلات کُرد اشاره کرده است.

لغت نامه دهخدا

بیرانوند. [ ب َ ن َ وَ ] ( اِخ ) یکی از ایلات کرد ایران از طوایف ایل پیشکوه است و تقریباً ده هزار خانوار و 60000تن سکنه دارد. دارای دو قسمت است بیرانوند یاراحمد و بیرانوند مال اسد و از تیره های ذیل تشکیل میشود: دره چی 70 خانوار، کدخدا علی پناه 80 خانوار، میرحیاتی 60 خانوار، زارعلی 40 خانوار، کدخدا محمد جعغر 70 خانوار، کدخدااﷲ 100 خانوار. کدخدا مرد علی و کدخدا ملااسداﷲ 70 خانوار. منسها 30 خانوار، جوبه وند و شمس الدین و رادل 200 خانوار، تاریها 1000 خانوار، بی بی طلائی 2000 خانوار، چغولوند 300 خانوار، شیخه 500 خانوار، تیره عباسقلی خان 1000 خانوار، بالای کامیان طوایف خسروخان و جمشیدخانی 650 خانوار، تیره سهراب 1300 خانوار، تیره زید علی 500 خانوار، جوقه کدخدا ابوطالب 500 خانوار، شعبه محمد قلیخان، نجفقلی خان 200 خانوار، جوقه محمدخان 1000 خانوار، تیره مس وند 400 خانوار، ساکی 100 خانوار، خوانین علی محمدخانی 1000 خانوار، تیره شبان 400 خانوار، سیاهوردی 350 خانوارو حور مرادی 300 خانوار. مسکن این طوایف در دره چینی، هود، تنگ عزیر، تنگ دینار و بزدل است. قسمتی از ایل بیرانوند را اخیراً بقم، ساوه و اطراف کاشان برای شهرنشینی کوچ داده اند. ( یادداشت مؤلف ). شاخه ای ازتیره عبدالوند هیهاوند از طایفه چهارلنگ بختیاری.( جغرافیای سیاسی کیهان ص 76 ). و رجوع به طایفه عبدالوند و نیز رجوع به جغرافیای سیاسی کیهان ص 66 شود.
بیرانوند. [ ب َ ن َ وَ ] ( اِخ ) از طوایف بالاگریوه و هُرﱡو. ( جغرافیای سیاسی کیهان ص 66 ).

دانشنامه آزاد فارسی

بِیْرانْوَنْد
ایل لر، از ایلات بزرگ لک تبار لرستان، متشکل از دو گروه آلیوند/ آلاهنیان و دوشیوند/ دوشانیان، مرکب از دو طایفۀ اصلی مال قباد و مال اسد که هریک از چندین تیره و اولاد کوچک و بزرگ تشکیل می شود. تیره های بزرگ یار احمد و دوست احمد از گروه مال قباد و تیره های محراب و زیدعلی و بارانی از گروه مال اسد و تیره های چقلوند و دلفان و شعبان و غیره از گروه خورده طوایف بیرانوند هستند. بیرانوندها از ایلات کثیرالعدۀ لرستان بودند و جمعیتشان در ح دود ۱۰۰ سال پیش، قریب ۱۲هزار خانوار بود. رشد یک جانشینی سبب کاهش جدی تعداد چادرنشینان بیرانوند شد. جمعیت این مردم در سال های اخیر به ح دود ۹۰۰ خانوار رسیده است. سردسیر بیرانوندان از شمال خرم آباد تا جنوب بروجرد و گرمسیر آنان از جنوب خرم آباد تا پشتکوه لرستان و دامنه های جنوب شرقی کبیرکوه و اطراف رودخانۀ کرخه و بعضی اراضی میان ملتقای آب زال و رودخانۀ کرخه تا قلعۀ حسینیه بود. بخش چقلوند خرم آباد از مراکز سردسیری بیرانوندان است. این مردم در شورش حسین قلی خان قاجار علیه برادرش فتحعلی شاه شرکت داشتند و در شورش سالارالدوله علیه مشروطیت (۱۳۲۹ق) از جمله نیروهای اصلی او بودند. بیرانوندها در آغاز سلطنت پهلوی علیه ترتیبات جدید دولتی و نظامی برخاستند. شورش های آنان به سبب تعدیات فرماندهان تا حدود ۱۳۱۱ـ۱۳۱۲ق ادامه یافت و پس از آن بسیاری از بیرانوندها به اطراف قم و ساوه و کاشان تبعید شدند.

جملاتی از کلمه بیرانوند

این روستا در دهستان بیرانوند جنوبی قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۸۵، جمعیت آن ۵۵ نفر (۱۱خانوار) بوده‌است.
فال گیر
بیا فالت رو بگیرم!!! بزن بریم