سهمیه بندی اب

در متون اسلامی و منابع دینی، نمونه‌هایی از سهمیه‌بندی و تقسیم منابع طبیعی به‌ویژه آب، با اشاره به قصص پیامبران بیان شده است. از جمله در ماجرای حضرت موسی(ع)، هنگامی که قوم او در بیابان تشنه‌ماندند، به فرمان خداوند، با زدن عصا بر سنگ، دوازده چشمه جاری شد و هر یک از قبائل دوازده‌گانه، چشمه و آب‌خور مشخصی یافتند. این اتفاق در آیات ۶۰ سوره بقره و ۱۶۰ سوره اعراف با تعبیر «قَدْ عَلِمَ کُلُّ أُنَاسٍ مَشْرَبَهُمْ» آمده که نشان‌دهنده تقسیم عادلانه و برنامه‌ریزی شده آب میان گروه‌ها است.

در داستان حضرت صالح(ع) و قوم ثمود نیز تقسیم آب به‌صورت نوبتی و سهمیه‌بندی شده مطرح شده است. در آیات ۲۷ و ۲۸ سوره قمر، حضرت صالح(ع) به قوم خود اعلام می‌کند: «لَهَا شِرْبٌ وَلَکُمْ شِرْبُ یَوْمٍ مَعْلُومٍ»؛ یعنی یک روز آب برای ناقه (ماده‌شتر) و روزی مشخص برای مردم باشد. این رویکرد، نوعی مدیریت منابع آب در شرایط کمبود و جلوگیری از اختلافات ناشی از آن است.

علاوه بر این، در آیه ۲۸ سوره قمر عبارت «کُلُّ شِرْبٍ مُحْتَضَر» به کار رفته که بر لزوم حضور به موقع هر گروه در نوبت خود دلالت دارد. این تعبیر، نشان می‌دهد تقسیم آب نه تنها یک دستور اداری، بلکه امری الهی و دارای پشتوانه وحیانی بوده است. این نگاه، می‌تواند الگویی برای مدیریت عادلانه و برنامه‌ریزی شده منابع آبی در شرایط کنونی باشد.

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] سهمیه بندی آب. حضرت موسی برای قوم خود از خداوند آب طلب کرد که با ایجاد دوازده چشمه هر گروه سر چشمه خود رفتند و از آب خوردند.
و اذ استسقی موسی لقومه فقلنا اضرب بعصاک الحجر فانفجرت منه اثنتا عشرة عینا قد علم کل اناس مشربهم..... و به یاد آرید آنگاه را که موسی برای قوم خود آب خواست. گفتیم: عصایت را بر آن سنگ بزن. پس دوازده چشمه از آن بگشاد. هر گروهی آبشخور خود را بدانست... و اوحینا الی موسی اذ استسقـه قومه ان اضرب بعصاک الحجر فانبجست منه اثنتا عشرة عینا قد علم کل اناس مشربهم... و چون قوم موسی از او آب خواستند به او وحی کردیم که عصایت را بر سنگ بزن. از آن سنگ دوازده چشمه روان شد. و هر گروه آبشخور خویش را بشناخت.
تقسیم آب بین قوم ثمود و ناقه صالح
قال هـذه ناقة لها شرب و لکم شرب یوم معلوم. گفت: این ماده شترِ من است. یک روز آب خوردن حق او باشد و یک روز حق شما.و نبئهم ان الماء قسمة بینهم کل شرب محتضر. و به آنها بگوی که آب میانشان تقسیم شده. نوبت هر که باشد او به سر آب می رود.
فرمان سهمیه بندی آب
ونبئهم ان الماء قسمة بینهم کل شرب محتضر. و به آنها بگوی که آب میانشان تقسیم شده. نوبت هر که باشد او به سر آب می رود.«نبا» به خبری می گویند که دارای فایده بزرگ باشد و سبب علم یا گمان گردد.
ناروا بودن تجاوز به سهمیه آب دیگران
...
[ویکی فقه] سهمیه بندی آب (قرآن). در برخی شرایط لازم است که آب سهمیه بندی شود. در این مقاله آیات مرتبط با سهمیه بندی آب معرفی می شوند.
سهمیه بندى آب در بنی اسرائیل:۱. «و اذ استسقی موسی لقومه فقلنا اضرب بعصاک الحجر فانفجرت منه اثنتا عشرة عینا قد علم کل اناس مشربهم....؛
بقره/سوره۲، آیه۶۰.
تقسیم آب بین قوم ثمود و ناقه صالح:۱. «قال هـذه ناقة لها شرب و لکم شرب یوم معلوم؛
شعراء/سوره۲۶، آیه۱۵۵.
ناروا بودن تجاوز به سهمیه آب دیگران:«... قد علم کل اناس مشربهم کلوا و اشربوا من رزق الله و لاتعثوا فی الارض مفسدین؛
بقره/سوره۲، آیه۶۰.
...