شهری تاریخی و باستانی در شمال غرب شبه‌قاره هند، امروزه به عنوان یکی از مهم‌ترین نمادهای تمدن قدیمی شناخته می‌شود. این ویرانه‌های ماندگار در ۳۵ کیلومتری شمال غربی شهر راولپندی پاکستان قرار دارند و در گذشته، به دلیل قرار گرفتن در تقاطع سه جاده مهم تجاری، جایگاه مهمی داشتند. این جاده‌ها شامل شاهراه سلطنتی از شرق هند، مسیرهای تجاری آسیای غربی، و راه‌هایی که از کشمیر و آسیای میانه می‌گذشت بودند. شکوفایی اقتصادی و فرهنگی آن مدیون همین موقعیت استراتژیک بود؛ اما با کاهش اهمیت این مسیرها، شهر نیز به تدریج دچار رکود شد و نهایتاً در قرن پنجم میلادی توسط هون‌ها ویران شد.
بر اساس حماسه رامایانا، این شهر توسط بهاراتا، برادر کوچک‌تر راما، بنا شده است. در متون بودایی نیز از تاکسیلا به عنوان پایتخت سلطنت قندهار یاد شده است. این شهر در دوران خود به مرکزی برجسته برای علوم تبدیل شده بود. از نظر تاریخی، تاکسیلا تحت حکومت ایرانیان از قرن پنجم پیش از میلاد و به مدت یک قرن اداره می‌شد، تا اینکه با حمله اسکندر مقدونی، حاکم منطقه شهر را تسلیم وی کرد. پس از مرگ اسکندر، این شهر بخشی از امپراتوری مائوری شد، اما بعدها تحت سلطه یونانیان باکتریا درآمد و در قرن اول پیش از میلاد به قلمرو آنان پیوست.
در دوره‌های بعدی، سکاها و پارتی‌ها بر تاکسیلا تسلط یافتند و تا نیمه دوم قرن اول میلادی حکومت کردند؛ سپس کوشانی‌ها این منطقه را از اشکانیان گرفته و بر آن حکم‌فرما شدند. در قرن چهارم میلادی، شاپور دوم ساسانی توانست شهر را به تصرف درآورد. تا قرن پنجم میلادی، تاکسیلا یکی از مراکز امن دین بودایی بود، اما هون‌ها در همان دوره شهر را غارت کردند و آن را به نابودی کشاندند. پس از این رویداد، دیگر اطلاعاتی درباره این شهر در منابع تاریخی ذکر نشده است.
