این واژه دارای دو معنای متفاوت است که هر کدام در زمینهای خاص به کار میرود:
معنی اول: توصیفی و ادبی
برق انداز به معنای چیزی است که برق، درخشندگی یا جلایی به چیزی میبخشد یا آن را میتاباند. مثلاً در عبارت «رخسار برق انداز» منظور چهرهای نورانی، درخشان و تابان است که برق میزند و جذابیت و جلای خاصی دارد. در این کاربرد، این عبارت نقش صفتی دارد و به چیزی اشاره میکند که باعث جلوه، درخشندگی و تابش نور میشود.
معنی دوم: اصطلاح تاریخی – نظامی
در این معنا، برق انداز به فردی گفته میشود که اسلحهای به نام شمخال را به کار میگیرد. شمخال یک نوع تفنگ زمخت و سنگین ابتدایی و قدیمی است که در ایران مورد استفاده قرار میگرفته است. این سلاح از نظر شکل و کاربرد با تفنگهای امروزی متفاوت بوده و جزو اولین سلاحهای آتشین به شمار میآید. به کسی که این سلاح را به کار میبرد، برق انداز یا شمخالچی گفته میشود، چون انفجار و جرقهای که از شلیک شمخال ایجاد میشود، مانند برق و جرقه است.