«حکم انفاق برای بردگان» به معنای دستور و قانون دینی مربوط به صرف مال برای آزادسازی بردگان در آموزههای اسلامی است. این اصطلاح بر پایه آیات قرآن بیان میکند که بخشی از انفاق و هزینهکرد مالی مؤمنان باید در راه رهایی بردگان باشد. در قرآن، آزادسازی بردگان یکی از مصادیق نیکی شمرده شده و در کنار اعمال برجستهای مانند ایمان، کمک به نیازمندان و رسیدگی به سائلان قرار گرفته است. این حکم نشان میدهد که اسلام برای رفع نظام بردهداری و رهایی افراد دربند اهمیت ویژهای قائل بوده است. در آیه ۱۷۷ سوره بقره، انفاق در «رقاب» بهعنوان نمونهای از عمل صالح و اخلاقی مطرح میشود؛ «رقاب» جمع «رقبه» و به معنای بردگان است. در این آیه، مؤمن حقیقی کسی معرفی میشود که بخشی از مال خویش را، با وجود علاقهاش به آن، برای آزادسازی بردگان اختصاص میدهد. این مفهوم بیانگر نگاه انسانی و تدریجی اسلام برای پایان دادن به بردگی و ایجاد جامعهای مبتنی بر عدالت و آزادی است. در منابع فقهی، انفاق برای بردگان گاهی واجب و گاهی مستحب شمرده شده که وابسته به شرایط اجتماعی و نوع انفاق است. از نظر اخلاقی، این عمل نشانه کرامتنهادن به انسان و کمک به بازگرداندن حق آزادی به افراد محروم است.
حکم انفاق برای بردگان
دانشنامه اسلامی
در قرآن کریم انفاق جهت آزادسازی بردگان، از مصادیق بر ونیکی برشمرده شده است: «... ولـکن البر من ءامن بالله والیوم الاخر والملـئکة والکتـب والنبیین وءاتی المال علی حبه... وفی الرقاب...؛... بلکه نیکی (و نیکوکار) کسانی هستند که به خدا و روز رستاخیز و فرشتگان و کتاب آسمانی و پیامبران ایمان آورده اند، و مال (خود) را با علاقه ای که به آن دارند به خویشاوندان و یتیمان و مسکینان و واماندگان در راه و سائلان و بردگان انفاق می کنند...»
← انفاق در مکاتبه با بردگان
۱. ↑ بقره/سوره۲، آیه۱۷۷.
مرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۱۱، ص۱۹۸، برگرفته از مقاله «حکم انفاق».
...
