خوش عذار ترکیبی است از خوش به معنای زیبا و دلنشین و عذار که به چهره و رخسار اشاره دارد. این واژه در ادبیات فارسی برای توصیف چهرهای زیبا، شاداب و جذاب به کار میرود و معمولاً در اشعار عاشقانه و غزلیات برای ستایش معشوق استفاده میشود. همچنین، عذار گاهی به گونههای سرخ و شاداب نیز اشاره دارد که بر زیبایی و طراوت صورت تأکید میکند. این واژه امروزه کمتر در مکالمات روزمره به کار میرود، اما در ادبیات و شعر کلاسیک از اهمیت ویژهای برخوردار است. خوش عذار یک صفت ادبی و زیبا است که از ترکیب دو واژه خوش به معنای زیبا، دلپذیر و نیکو و عذار به معنی چهره، رخسار و گونه به وجود آمده است. این ترکیب زیبا در متون کهن و شعر فارسی، به ویژه در سبکهای خراسانی و عراقی، برای توصیف چهرهای زیبا، شاداب و دلربا به کار میرود. واژه عذار علاوه بر معنای کلی چهره، گاهی به گونههای سرخ و گلگون نیز اشاره دارد که بر زیبایی و طراوت صورت تأکید میکند. شاعران بزرگی همچون حافظ و سعدی از این تعبیر برای توصیف معشوق و زیباییهای ظاهری او بهره بردهاند.
خوش عذار
لغت نامه دهخدا
ای زال مستحاضه که آبستنی به شر
زان خوش عذار غنچه عذرا چه خواستی.خاقانی.
فرهنگ فارسی
جملاتی از کلمه خوش عذار
آن یوسف خوش عذار آمد وان عیسی روزگار آمد
خواهی که شود قبول عذرت ز اشکوفه خوش عذار برگو