حقوق بین الملل

حقوق بین‌الملل مجموعه‌ای از قواعد و اصول حقوقی است که روابط میان کشورها، سازمان‌های بین‌المللی و در مواردی افراد را تنظیم می‌کند. این شاخه از حقوق، به منظور ایجاد نظم، صلح و همکاری در جامعه جهانی شکل گرفته است و شامل مقرراتی درباره صلح و جنگ، دیپلماسی، حقوق بشر، تجارت بین‌المللی، محیط زیست و مسئولیت دولت‌ها می‌شود. به عبارت دیگر، حقوق بین‌الملل چارچوب قانونی تعاملات بین کشورها و نهادهای جهانی را تعیین می‌کند تا از بی‌نظمی و درگیری‌های غیرقابل کنترل جلوگیری شود.

یکی از ویژگی‌های مهم حقوق بین‌الملل این است که معمولاً بر اساس توافقات و معاهدات بین کشورها شکل می‌گیرد، هرچند عرف‌ها و اصول کلی حقوقی نیز نقش قابل توجهی دارند. این حقوق بر پایه همکاری داوطلبانه کشورها استوار است و اعمال آن به ابزارهای قانونی و فشارهای بین‌المللی مانند سازمان ملل، دیوان بین‌المللی دادگستری و نهادهای قضایی بین‌المللی وابسته است. بنابراین، اجرای آن نیازمند تعامل و احترام متقابل میان اعضای جامعه جهانی است.

حقوق بین‌الملل نقش مهمی در تضمین عدالت و امنیت جهانی دارد. این قوانین به کشورها کمک می‌کند تا اختلافات خود را به صورت مسالمت‌آمیز حل کنند، از تجاوز و نقض حقوق بشر جلوگیری شود و همکاری اقتصادی، علمی و فرهنگی بین ملت‌ها گسترش یابد. به این ترتیب، حقوق بین‌الملل نه تنها یک چارچوب قانونی، بلکه ابزاری برای حفظ صلح، ثبات و توسعه پایدار در جهان محسوب می‌شود.

دانشنامه عمومی

حقوق بین الملل مجموعه قواعدی است که به طور کلی در رابطه بین دولت ها و بین ملت ها مورد پذیرش قرار می گیرند. این یک چارچوب برای انجام روابط بین المللی با ثبات و سازمان یافته است. حقوق بین الملل از نظام های قانونی دولتی متفاوت است، زیرا در درجه اول برای کشورها و نه برای شهروندان خصوصی قابل اجرا است. قوانین ملی ممکن است در زمانی که معاهدات صلاحیت ملی را به دادگاه های بین المللی مانند دادگاه اروپایی حقوق بشر یا دادگاه بین المللی واگذار نماید، قانون تبدیل به قانون بین المللی می شود. پیمان هایی مانند کنوانسیون ژنو ممکن است به قوانین ملی احترام بگذارند تا به بخش های مربوط برسند. بسیاری از قوانین بین المللی حکومت مبتنی بر رضایت است. این بدان معنی است که یک عضو دولتی موظف به رعایت این نوع قوانین بین المللی نیست، مگر اینکه به صراحت با یک دوره خاص موافقت کند. این مسئله حاکمیت دولتی است. با این وجود، جنبه های دیگر حقوق بین الملل بر اساس رضایت نیستند، اما همچنان در مورد بازیگران دولتی و غیردولتی مانند قوانین بین المللی عرفی و هنجارهای قانونی ( قواعد آمره ) واجب است. 
حقوق بین الملل رژیم های مختلفی دارد که اهم آن ها از قرار ذیل است:
• حقوق بین الملل بشر 
• حقوق بین الملل اقتصادی 
• حقوق بین الملل دریاها 
• حقوق کیفری بین المللی 
• حقوق بین الملل محیط زیست 
• حقوق بین الملل بشردوستانه 
• حقوق هوایی 
• حقوق فضا 
• حقوق بین الملل آب 
• حقوق توسل به زور 
• حقوق سرمایه گذاری بین المللی 
• حقوق بین الملل ورزش 
• حقوق مالکیت معنوی
یکی از رویکردهای نوین در رشته حقوق بین الملل عمومی موت کورت هایی است که برای دانشجویان کارشناسی و کارشناسی ارشد طراحی شده تا مهارت های عملی ان ها تقویت گردد. موت کورتی که به طور انحصاری به موضوع حقوق بین الملل عمومی اختصاص یافته است، موت کورت حقوق بین الملل فیلیپ سی جساپ می باشد که قدیمی ترین، مشهور ترین، رقابتی ترین و سخت ترین مسابقات حقوقی در کل دنیا است. 
مسابقة موت کورت حقوق بین الملل فیلیپ سی جساپ ( Philip C. Jessup International Law Moot Court Competition )، شبیه سازی دیوان بین المللی دادگستری ( International Court of Justice ) است. دیوان بین المللی دادگستری رکن قضایی لاینفک سازمان ملل متحد است که منحضرا صلاحیت رسیدگی به اختلافات میان دولت ها دارد. سناریوی مسابقه که در طول یک سال توسط وکلای حرفه ای و دانشگاهیان برتر نوشته و ویرایش شده است، هرساله مربوط به یک اختلاف فرضی ایجاد شده در حوزه حقوق بین الملل بین دو کشور فرضی است که یک کدام در مقام خواهان ( Applicant ) و دیگری در مقام خوانده ( Respondent ) دعوی می باشد. موت کورت جساپ قدیمی ترین موت کورت دنیا به شمار می رود که برای اولین بار در سال 1960 بین دو تیم از دانشگاه هاروارد در ایالات متحده امریکا برگزار شد. چندین سال بعد این موت کورت گسترده تر شد و دانشگاه های دیگر کشورهای دنیا نیز تصمیم به شرکت گرفتند، تا به امروز که این موت کورت هفتمین دهه ی خود را تجربه می کند. موضوع موت کورت جساپ از این جهت که حقوق بین الملل عمومی است، شاخه ها و رژیم های متنوع و بسیار گسترده حقوق بین الملل را در بر می گیرد: از جمله: حقوق توسل به زور، حقوق بین الملل بشر، حقوق بین الملل بشردوستانه، حقوق دریاها، حقوق هوایی، حقوق فضا، حقوق بین الملل محیط زیست، حقوق دیپلماتیک و کنسولی، حقوق کیفری بین المللی و... به همین سبب، موت کورت جساپ، علاوه بر قدیمی ترین موت کورت دنیا، معتبر ترین و گسترده ترین ( از حیث موضوع ) نیز محسوب می شود.

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] حقوق بین الملل، شاخه ای از علم حقوق، شامل قواعد حاکم بر آن دسته از روابط افراد، سازمانها و دولتها که دارای حداقل یک عنصر خارجی و بین المللی باشند. علم حقوق در بنیادی ترین تقسیم خود از نظر موضوع، به دو شاخه اصلیِ حقوق عمومی و حقوق خصوصی، تقسیم شده است.
علم حقوق در بنیادی ترین تقسیم خود از نظر موضوع، به دو شاخه اصلیِ حقوق عمومی و حقوق خصوصی، و بر مبنای ارتباط قاعده حقوقی با یک یا چند «دولت ـ کشور» به دو شاخه حقوق داخلی یا ملّی و حقوق بین الملل تقسیم شده است.هرچند در عمل تقریبآ همه حقوق دانان این تقسیم بنیادین را پذیرفته اند، برخی از آنان در چهارچوب بحث از شاخه هایِ فرعیِ حقوق عمومی و حقوق خصوصی به تعریف و ذکر اقسام حقوق بین الملل پرداخته اند.
← حقوق داخلی
• حقوق بین الملل خصوصی• حقوق بین الملل عمومی

جمله سازی با حقوق بین الملل

طبق اصل «توافقات باید حفظ شود»، یک کشور نمی‌تواند به مفاد قوانین داخلی یا قانون اساسی خود به عنوان توجیهی برای عدم رعایت تعهدات حقوق بین‌الملل خود استناد کند. بنابراین، اگر یک معاهده حقوق بشر توسط ایالات متحده تصویب شده باشد، اما خوداجرایی تلقی نشود، یا هنوز توسط قانون اجرا نشده باشد، با این وجود، از نظر حقوق بین الملل برای دولت ایالات متحده الزام آور است.[نیازمند منبع]
در مرحله بعد ارتش ایالات متحده آمریکا تصمیم گرفت بر خلاف قواعد حقوق بین الملل مستقیماً وارد عمل شود و گروگان‌ها را آزاد نماید. اما با شکست عملیات پنجه عقاب این طرح نیز بی‌نتیجه ماند و آمریکا مجبور شد به توافقی سیاسی تن دهد که قرارداد الجزایر نام گرفت.
جواد کاشانی وکیل، حقوقدان و دانشیار دانشگاه علامه طباطبائی است. وی از متخصصین در حوزه حقوق بین الملل و امور قراردادهای نفتی می باشد.