حسين بن على عليهما السلام در اين خطبه شريفه جوانب مختلف اجتماعى، مذهبى دوران پساز شهادت اميرمؤ منان و علت تسلط معاوية بن ابى سفيان بر جامعه اسلامى و انگيزه بهدست گرفتن اين دشمن ديرينه اسلام سرنوشت مسلمين را مطرح نموده، آنگاه به خطراتىكه آينده اسلام را تهديد مى كند اشاره نموده و زنگ خطر را به حركت درآورده كه اگرمسلمانان قيام نكنند و سران قوم و آگاهان ملت به خود نيايند و وظيفه خود را انجام ندهندنه تنها چراغ پرفروغ رسالت بى فروغ بلكهمشعل فروزان نبوت با دست دشمنان به خاموشى خواهد گراييد، فرزند اميرمؤ منان بدينگونه صداى مظلوميت قرآن و عترت را به حاضرين ابلاغ فرموده كه آنان نيز در سطحكشور اسلامى و تا آنجا كه امكان دارد به افراد متعهد ابلاغ و مسلمانان را از اين خطرآگاه سازند.
روشن شدن راه منافقان با فروغ برق آسمان، با كلمه كلما و تاريك شدنآن با كلمه اذا بيان شد. سر تفاوت تعبير آن است كه كلما براى استمراراست و اذا وقتيه فجائيه (ناگهانى ) است و چون انتظار مسافر راه پيما آناست كه همواره راهش روشن باشدت فروغ بخشى برق با تعبير كلما بيان شد و چونمسافر از ظلمت صحنه، هراسناك مى شود، از پايان گرفتن برق و برچيده شدن دفعىفروغ آن با اذاب وقتيه فجائيه ياد كرد.