در اصطلاح حقوقی، تشبّث به حُرّیت به اقدام و تمسّک برده‌ای اطلاق می‌شود که یکی از اسباب و عوامل قانونی کسب آزادی برای وی محقّق شده باشد. این مفهوم در نقطهٔ مقابل وضعیت عبدِ مُطلَق یا عبدِ قِن قرار می‌گیرد که برده‌ای است هیچ‌یک از موجبات رهایی و آزادی در مورد او صادق نیست و به‌طور کامل در مالکیّت دیگری به سر می‌برد.
مصادیق اسباب آزادی
اسباب و موجباتی که برده می‌تواند به آنها متوسل شود، مواردی از قبیل مکاتبه، تدبیر و استیلاد را شامل می‌شود. با تحقّق هر یک از این عوامل، برده از حالت عبد مُطلَق خارج شده و به عبد مُتشَبِّث تبدیل می‌گردد؛ وضعیتی که در آن، روند آزادی او آغاز شده و از حمایت‌های قانونی خاصّی برخوردار می‌شود.
جایگاه و آثار حقوقی
نهاد تشبّث به حُرّیت دارای جایگاهی مهم در فقه و حقوق اسلامی است؛ چرا که نشان‌دهندهٔ گذار از وضعیت بردگی به سوی آزادی و نقطهٔ عطفی در حیات حقوقی فرد محسوب می‌شود. با وقوع این رویداد، تکالیف و روابط متقابل برده و مالک دستخوش تغییرات بنیادینی شده و از اختیارات مالک کاسته می‌شود. این اصل، تجلّی‌بخش رویکرد دین اسلام در جهت محدود کردن دایرهٔ برداری و تسهیل رهایی بردگان است.
