بداهت منطق

[ویکی فقه] بداهت منطق یکی از اصطلاحات به کار رفته در علم منطق بوده و به معنای بی نیازی قواعد منطق از یادگیری است.
یکی از مباحثی که در بعضی از کتب منطقی مطرح می شود این است که آیا منطق و قوانین آن بدیهی است یا نه؟ بعضی بر این باورند که منطق بدیهی است و به تعلّم آن نیازی نیست، چرا که اگر بدیهی نباشد دور یا تسلسل لازم می آید که هر دو محال است؛ در نتیجه، منطق بدیهی است نه کسبی. برخی این نظریه را نپذیرفته و در دفع آن گفته اند: همه قوانین منطقی بدیهی نیستند تا از تعلم بی نیاز باشد و نیز همه قوانین منطق نظری نیست تا به دور یا تسلسل منتهی شود، بلکه بعضی از مباحث و قوانین منطقی بدیهی و بعضی دیگر نظری است که نظریات منطقی از بدیهیات آن استخراج می شود؛ مانند: شکل اول که بدیهی است و بقیه اشکال هم با برگشت به شکل اول، اعتبار پیدا می کند. برخی دیگر میان بداهت قوانین منطقی و نیاز به آنها فرق گذاشته اند؛ به این بیان که اگر فرض شود همه مباحث منطق بدیهی اند، باز علوم دیگر به منطق نیازمندند، گرچه به تعلم منطق هم حاجتی نباشد.
مستندات مقاله
در تنظیم این مقاله از منبع ذیل استفاده شده است: قطب الدین رازی، محمد بن محمد، تحریر القواعد المنطقیه فی شرح رسالة الشمسیه.

💡 منطق ارسطويى مى گويد: اين مساءله از قضاياى بديهيه اى است كهعقل به مجرّد تصورش، به آن حكم مى كند، مانند: قضيه ى(كل بزرگ تر از جزء است ). همان طور كه اين قضيه از بديهيات است وعقل به مجرّد تصوّر طرفين موضوع و محمول و نسبت بين آن دو، به آن حكم مى كند، هم چنينقضيه ى استحاله ى توافق افراد كثيرى كه غرض ورزى آن ها بر كذب ثابت نشده،قضيه اى است كه عقل به بداهت آن حكم مى كند. پس مى بينيم كه در منطق ارسطويى، خبرمتواتر يكى از قضاياى ضرورى شش گانه قرار گرفته است.