باطن از نظر صوفیان

كرامات امرى است خارق العاده كه به وسيله تقرب به پيشگاه خداوند و لطافت روح وصفاى باطن از انسان صادر مى شود.

آنچه از تفاوت و اختلاف عرصه هاى عمل، كلام و حركت امامان به چشم مى آيد. اگر چه ازبيرون و منظر تاريخى نا پيوسته و گونه گون باشد. در درون و باطن از انجام وپيوستگى برخوردار است تعيين حركت و شيوه هاىعمل در نظام ولايت و امامت محتاج بازنگرى و باز سنجى تاريخ زندگى امامان است.

به طورى كه از نوشته هاى دانشمندان غرب استفاده مى شود، بعضى از خانواده هاىاروپايى نيز شخصيت كودكان خود را به طور شايسته احترام نمى كنند و عملا موجباتپستى و حقارت آنان را فراهم مى نمايند و اطفال در باطن از اين اهانت ها رنج مى برند!

این داستان و امثال آن را در عشق مخلوق توان تصدیق کرد. اما صحت آنها در عشق خالق اولی است. چرا که هم بصیرت باطن از چشم ظاهری بیناتر است و هم جمال حضرت حق پروپیمان ترین جمال هاست، جمالی که خالص و اب است در حالی که دیگر جمال ها آلوده و ناقص است. عارف رومی را خداوند خیر دهاد که سرود:

و اما کذب در کردار و اعمال آن است که در ظاهر اعمالی از او سرزند که دلالت کند بر خوبی در باطن او، و باطن او از آن بی خبر بوده باشد، یعنی باطن او موافق ظاهر نباشد و صدق در آن، این است که باطن و ظاهر یکسان و مطابق بود یا باطن از ظاهر بهتر و آراسته تر باشد و این مرتبه از صدق، اشرف و افضل از صدق در گفتار است.

هُوَ الْأَوَّلُ وَ الْآخِرُ وَ الظَّاهِرُ وَ الْباطِنُ، اوست اول که نبودها دانست، آخر که میداند آنچ دانست، ظاهر بآنچ ساخت باطن از وهمها پنهان.