علیرضا عباسی معروف به علیرضا تبریزی، یکی از برجستهترین خوشنویسان ایرانی دوره صفوی بود که به دستور شاه عباس صفوی لقب «شاهنواز خان» گرفت. او استاد تمام خطوط نسخ، ثلث و نستعلیق بود و شیوهای خاص در نستعلیق داشت. علیرضا عباسی علاوه بر مهارت در خوشنویسی، در نقاشی نیز تبحر داشت و به عنوان رئیس کتابخانه سلطنتی صفوی فعالیت میکرد.
زندگینامه و فعالیتها
سالهای اولیه: وی ابتدا در تبریز شاگرد بزرگان خط بود و در زمان تصرف تبریز توسط عثمانیها به قزوین مهاجرت کرد و در مسجد جامع قزوین به کتابت پرداخت. شهرت او از همین دوران آغاز شد.
خدمت دربار صفوی: با آغاز سلطنت شاه عباس، علیرضا وارد دربار شد و به خدمت سردار فرهاد خان درآمد. سپس شاه عباس او را به نزد خود فراخواند و در زمره ندیمان مخصوص شاه قرار گرفت. شاه عباس علاقه و محبت زیادی به او داشت، تا جایی که خود در روشنایی شمع به کتابت او کمک میکرد.
استاد و مربی: شاه عباس گروهی از خوشنویسان برجسته را زیر نظر علیرضا قرار داد تا خط ثلث را از او بیاموزند.
آثار مهم
کتابت کتیبههای سردر و گنبد مسجد شیخ لطفالله در اصفهان
کتیبههای سردر مسجد جامع عباسی (مسجد امام)
کتیبههای گنبد و ضریح حرم امام رضا (ع) در مشهد
قرآن بزرگ کتابخانه آستان قدس رضوی
کتیبههای متعدد در بناهای مهم دوره صفوی مانند مسجد مقصودبیک و عالیقاپو
زندگی شخصی و اخلاق: علیرضا عباسی به دلیل فضیلت اخلاقی، مهارت بینظیر در خوشنویسی و وفاداری به شاه، از احترام و عزت خاصی برخوردار بود و لقب «شیخ الخطاطین» به او داده شد. همچنین گفته میشود که عمر طولانی داشته و تا اواخر سلطنت شاه صفی زنده بوده است.
شاگردان: از شاگردان مشهور او میتوان عبدالباقی تبریزی، محمدرضا امامی و محمد صالح امامی را نام برد.
شعر و هنر: علیرضا علاوه بر خوشنویسی، شعر نیز میگفت و در هنر نقاشی نیز مهارت داشت. گاهی با رضا عباسی نقاش معروف همعصرش اشتباه گرفته شده است.