در منطقهٔ کوهستانی مکه، دره‌ها و شکاف‌های طبیعی متعددی وجود دارد که به آنها شِعب گفته می‌شود. شِعب به محدوده‌ای میان دو کوه نزدیک به هم اطلاق می‌گردد که ممکن است از نظر وسعت متفاوت باشد. این شِعاب‌ها نقش مهمی در شکل‌گیری تقسیم‌بندی‌های جغرافیایی و محل سکونت قبایل مختلف در مکه داشته‌اند. از جمله مشهورترین این شِعاب، شِعب ابیطالب است که در تاریخ صدر اسلام از اهمیت ویژه‌ای برخوردار بوده است.
شِعب ابیطالب در آغاز در اختیار عبدالمطلب، جد پیامبر اکرم قرار داشت و پس از وی، میان فرزندانش تقسیم شد. این مکان، زادگاه رسول خدا و نیز خانهٔ حضرت خدیجه بود و پیامبر تا پیش از هجرت به مدینه در آن سکونت داشت. پس از هجرت، عقیل این زمین را تصرف کرد و سپس محمد بن یوسف ثقفی، برادر حجاج، آن را از فرزندان عقیل خریداری نموده و به ملک شخصی خود ملحق کرد.
وجود شِعاب فراوان در مکه، سبب شکل‌گیری ضرب‌المثل معروفی شده که می‌گوید: «اهل مکه به شِعاب خود آگاه‌ترند». این عبارت نشان‌دهندهٔ آشنایی عمیق ساکنان مکه با جزئیات جغرافیایی و ویژگی‌های محل زندگی خود است. گفتنی است فاصلهٔ میان دو کوه که مرز خروجی شهر محسوب می‌شود، ثَنِیَّه نامیده می‌شود و این تقسیم‌بندی‌ها در دوران قُصَیِّ بن کلاب، حاکم مکه، برای سکونت قبایل قریش تعیین و تثبیت شد.