جبال قبق

از جمله در معجم البلدان یاقوت حموی آمده‌است: بحر خزر همان بحر طبرستان وجرجان و آبسکون است همه این‌ها یک دریا است، بحر خراسانی وجیلی هم گفته شده‌است، و حمزة اصفهانی نوشته‌است: اسم آن به فارسی" زراه أکفودة " یا "أکفودة دریاً است و ارسطو گفته‌است أرقانیا (هیرکانی-گرگان) بعضی گفته‌اند خوارزم و إصطخری گفته‌است بحر خزر. در شرقی آن دیلم و طبرستان وجرجان (گرگان) است و در غرب آن آلان من جبال قبق (احتمالاً قبچاق) تا حدود السریر وبلاد خزر و در جنوبی آن الجیل (گیل) وبعض دیلم است، وبحر خزر به دریاهای دیگر وصل نیست. بر خلاف بحر القلزم وبحر فارس ته آن گل و لای است و (نه ماسه و صخره) در بحر فارس بعضی جاها ته دریا دیده می‌شود به دلیل زلال بودن ولی خزر زلال نیست و در آن لوءلوء وجود ندارد جزایر آن برخلاف جزایر بحر فارس و بحر روم مسکونی نیست."