التنویر

دانشنامه آزاد فارسی

التَّنویر
رجوع شود به:تّنویر

دانشنامه اسلامی

[ویکی نور] «کتاب التنویر»، ترجمه و تفسیر اصطلاحات پزشکی به زبان فارسی است. ابومنصور، حسن بن نوح این کتاب کوچک را نخست به زبان عربی نوشته و سپس آن را به زبان فارسی بی کم وکاست ترجمه کرده است.
وی انگیزه اش را از نگارش این اثر چنین بیان می دارد: «از آنک من نیک بدانسته ام که فضل علم پزشکی بر همه علم های دیگر تاجی است... و اندر این وقت خواستم که ازکتاب های طب و از کناش ها، لفظهایی برچینم که معنی آن نزدیک به اهل علم معروف است... و آن نتوان یافتن اندر کتاب، مگر پراکنده و این کس که نو بود اندر علم بتواند به دست آوردن تا رنج بسیار نبیند و بود که از آن رنج به ستوه شود (التنویر، ص 35).
کتاب، مشتمل بر 10 باب است.
سبک نثر پارسی این متن کوچک، بسیار ساده و شیوا و از کهن سال ترین و اولین نمونه های نگارش پارسی دری است که سبک محاورات ساده و معمولی آن عهد در ماوراءالنهر خراسان بوده است.
مؤلف، در این کتاب کوچک، بسیاری از بیماری ها، معالجات، داروها، خوراک ها، طبایع و اعضای بدن را نام برده و تعریف و تفسیر نموده است.

جمله سازی با التنویر

از آثار دیگر قمری می‌توان کتاب التنویر فی الاصطلاحات الطبیه را نام برد که در حقیقت اولین فرهنگ طبی به‌شمار می‌رود و قمری در این کتاب که ده فصل دارد، تمامی اصطلاحات کاربردی طبی را شرح وتوصیف نموده‌است. نسخه‌های خطی متعددی از این کتاب در کتابخانه‌های مختلف جهان وجود دارد و نسخه چاپی آن ۱۹۹۱ در ریاض عربستان چاپ ومنتشر شده‌است.