معنای صفات امام در دیدگاه شیعه و اهل سنت به طور قابل توجهی متفاوت است. در تفکر شیعه، صفات امام به ویژگی‌های خاصی اشاره دارد که شامل علم لدنی، عصمت، و نصب الهی است. این صفات نشان‌دهنده مقام خاص امام و توانایی‌های فوق‌العاده او در راهنمایی مردم و حفظ دین می‌باشد. به عبارت دیگر، ایمان به عصمت امام به این معناست که او از هر گونه گناه و خطا مصون است و به همین دلیل می‌تواند به عنوان الگوی کامل برای پیروان خود عمل کند. در مقابل، اهل سنت به صفاتی چون علم، عدالت، تدبیر و شجاعت برای امام تأکید دارند. در این نگرش، امام باید فردی عادل و با تدبیر باشد که بتواند به خوبی بر جامعه رهبری کند و در مواقع ضروری شجاعت لازم را از خود نشان دهد. به طور کلی، در دیدگاه اهل سنت، صفات امام بیشتر به توانایی‌های عملی و مدیریتی او مرتبط است و به معنای عصمت یا علم لدنی نمی‌باشد. این تفاوت‌ها در نگرش به صفات امام، به نوعی نشان‌دهنده تفاوت‌های اساسی در فهم و تفسیر رهبری دینی در دو مذهب شیعه و اهل سنت است و هر یک از این دیدگاه‌ها بر اصل و اساس‌های خود استوار است.
صفات امام
دانشنامه اسلامی
یکی از صفات مهم امام و شرایط اساسی امامت، عصمت است. محورهای عصمت در امام عبارتند از:۱. عصمت در شناخت و تبیین معارف و احکام دین؛۲. عصمت در عمل به احکام و دستورات دینی؛۳. عصمت از خطا در تشخیص مصالح و مفاسد جامعه اسلامی.
← براهین عقلی عصمت امام
امام باید نسبت به آنچه لازمه امامت است آگاه باشد، یعنی معارف و احکام دین را کاملاً بداند تا بتواند مردم را نسبت به دین و وظایف دینی آن ها آگاه نماید، و در اختلافات و منازعات میان آنان به حق داوری کند، پرسش های دینی را بطور صحیح پاسخ گوید، شبهات را به روشنی حل کند، هم چنین باید در مورد آن چه مدیریت سیاسی و تدبیر امور اجتماعی بدان نیاز دارد، از علم و بصیرت کافی برخوردار باشد.خواجه نصیر الدین طوسی (رحمة الله علیه) در رساله امامت، درباره این شرط چنین نگاشته است: «و ثَانِیَتُهَا الْعِلْمُ بِمَا یَحْتاجُ اِلَی الْعِلْمِ بِهِ فِی اِمامَتِهِ مِن الْعُلُومِ الْدِّینیَّةِ وَ الْدُّنْیَویَّةِ، کَالشَّرعِیَّاتِ وَ السِّیَاسَاتِ وَ الآدابِ وَ دفْعِ الخُصُومِ وَ غَیرِ ذلکَ، لِاَنَّهُ لا یَسْتَطیعُ الْقِیَامَ بِذلِکَ مَعَ عَدَمِهِ». دومین ویژگی از ویژگی های امام، دانستن مجموعه های دینی و دنیوی که در ایفای امامت خود به آنها نیاز دارد مانند احکام شرعی، سیاست ها و آداب رهبری، و دفع مخالفان و غیر آن؛ چرا که اگر این ها را نداند، قدرت رهبری را نخواهد داشت.
شجاعت و دلیری
بدیهی است امامت و رهبری جامعه ـ به ویژه رهبری دینی و عادلانه دشمنان کینه توز و توطئه گرانی در داخل یا خارج خواهد بود، و مقابله با آنان به شجاعت و دلیری نیاز دارد. در غیر این صورت، نه حافظ و مجری احکام دین خواهد بود، و نه مدافع حقوق مردم، چنان که محقق طوسی (رحمة الله علیه) گفته است: «و ثَالِثَتُهَا الشَّجَاعَةِ الَّتِی یَحْتَاجُ اِلَیهَا فِی دَفْعِ الْفِتَنِ وَ قَمعِ اَهلِ البَاطِلِ وَ زَجْرِهِم، اِذْ لایَتَاتَّاهُ الْقِیامَ بِمَا یَقُومُ بِهِ اِلّا بِهَا». سومین ویژگی امام، شجاعت است که در رفع فتنه ها و سرکوب کردن اهل باطل به آن نیاز دارد، زیرا بدون داشتن صفت شجاعت از عهده انجام وظایف امامت برنمی آید.
زهد و تقوی
...
جمله سازی با صفات امام
هشام و تفسير عصمت سودمندترين مطلبى از هشام بن حكم شنيده ام اين بود روزى از وى خواستم تا عصمت را كه از صفات امام عليه السلام است برايم معنى كند.