خویس

خویس. [ ] ( اِخ ) قریه ای است پنج فرسنگی مشرقی ده روم به فارس. ( فارس نامه ناصری ).
خویس. [ خ َ ] ( اِخ ) دهی است از دهستان حسین آباد بخش شوش شهرستان دزفول، واقع در 15 هزارگزی جنوب شوش و 6 هزارگزی باختری راه اهواز به دزفول. این دهکده در دشت قرار دارد با آب و هوای مناطق گرمسیری. آب آن از رودخانه دز و محصول آن غلات و برنج و کنجد. شغل اهالی زراعت و راه مالرو و در تابستان می توان اتومبیل برد. ( از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 6 ).

دهی است از دهستان حسین آباد بخش شوش شهرستان دزفول واقع در ۱۵ هزار گزی جنوب شوش و ۶ هزار گزی باختری راه اهواز بدزفول. این دهکده در دشت قرار دارد با آب و هوای مناطق گرمسیری.

💡 استفان شوستر، زیست‌شناس از دانشگاه صنعتی نانیانگ در سنگاپور و همکارانش دریافتند که وقتی کشاورزان بانتو ۴۰۰۰ سال پیش در آفریقا گسترش یافتند، جمعیت خویسان شروع به کاهش شدید کرد.

💡 زبان‌های خویسان از خانواده‌های زبانی بومی در قاره آفریقا می‌باشند که امروزه اندکی بیش از ۳۰۰ هزار تن گویشور دارند. از این و این زبان‌ها عموماً در زمره زبان‌های در خطر هستند.

💡 از آنجایی که بسیاری از زبان‌های توو با سابقه کمی منقرض شده‌اند، سردرگمی قابل توجهی در مورد اینکه کدام یک از نام‌های متعدد آنها بیانگر زبان‌ها یا حتی گویش‌های جداگانه است، وجود دارد. برای برخی از احتمالات به فهرست زبان‌های خویسان مراجعه کنید.

💡 تا پایان عمر در روستای خویس (میثم‌ثمار) سکونت داشت. حسان از ۱۲ سالگی به خوانندگی و نوازندگی روی آورد که در واژگانی بومی به آن «شاعری» می‌گویند. او بیت خوان حماسی خوی و بیت خوان آل الله‌است. هنر شاعری در خانواده آنان موروثی است.

💡 زمانی تصور می‌شد که زبان‌های توو شاخه‌ای از خانواده زبان‌های خویسانی را تشکیل می‌دهند که اکنون منسوخ شده‌اند و در آن سناریو به آنها خویسان جنوبی می‌گویند.

💡 پروکوپیوس در کتاب خویس از این مردمان به نام بروخ‌ها یاد کرده‌است. اینان مردمانی نیمه‌کوچ‌نشین بودند و زندگیشان بیشتر به اسب بستگی داشته‌است. پیشگویی و غیب‌بینی هم در باورهایشان رواج داشته‌است.