خفت و خواری ترکیبی است که برای بیان پایین‌ترین درجات ذلت و بی‌اعتباری به کار می‌رود. «خفت» به معنای پستی، زبونی و سرافکندگی است و «خواری» نیز به معنای بی‌قدری، بی‌حرمتی و تحقیر شدن در برابر دیگران. کنار هم آمدن این دو واژه شدت معنای تحقیر و زبونی را نشان می‌دهد.
در کاربرد ادبی و تاریخی، خفت و خواری بیشتر برای توصیف وضعیتی به‌کار رفته که فرد یا قومی عزت و جایگاه خود را از دست داده و به ذلت کشیده شده است. این تعبیر هم در متون اخلاقی برای هشدار و هم در آثار شعری برای تصویرسازی از شرایط رقت‌بار دیده می‌شود.
بنابراین، خفت و خواری نمادی از سقوط از عزت به ذلت است. این ترکیب، هم بار روانی دارد و هم اجتماعی؛ زیرا هم به احساس سرافکندگی فردی اشاره می‌کند و هم به شرایطی که یک جامعه یا گروه در برابر سلطه یا شکست دچار بی‌اعتباری می‌شود.