خط‌شب، ترکیبی اضافی و اصطلاحی مرکب است که در منابع کهن فارسی به‌کار رفته‌است. این واژه در لغتنامه‌های معتبری همچون برهان قاطع با توضیح یکی از خطوط جام جم ثبت شده و به‌عنوان مترادف‌هایی چون خط سیاه، خط سبز و خط ازرق نیز شناخته می‌شود. در سنت ادبی و تاریخی ایران، جام جم به جام افسانه‌ای جمشید پادشاه اشاره دارد که گویا جهان‌نمایی می‌کرده و بر روی آن خطوطی اسرارآمیز نقش بسته بود. خط‌شب به‌عنوان یکی از این خطوط، احتمالاً نمادی از مفاهیم کیهانی یا علوم غریبه محسوب می‌شده و در متون عرفانی و ادبی با بار معنایی ویژه‌ای به کار رفته است. کاربرد این اصطلاح در متون کلاسیک فارسی، نشان‌دهندهٔ غنای زبان فارسی در بیان مفاهیم انتزاعی و اسطوره‌ای است. امروزه اگرچه این واژه کمتر در گفتار روزمره به کار می‌رود، اما به‌عنوان بخشی از میراث زبانی و فرهنگی فارسی، در متون تخصصی ادبیات و تاریخ قابل مطالعه و بررسی می‌باشد.
خط شب
لغت نامه دهخدا
خنجر شب یک نقط از خط شب
کرده حک و روز نهادش لقب.امیرخسرو ( از آنندراج ).
فرهنگ فارسی
جمله سازی با خط شب
پیش از آن دم، که دمد، خط شب از عارض روی از سر زلف و رخت، لیل و نهاری بودست
جام می در دست و زلف ساقیت در چنگ باد تا کشد از خط شب بر صفحه ی گلنار مشک