ابوالقاسم سحاب یک پژوهشگر برجسته و مؤلف در زمینه علوم انسانی در ایران بود که آثار و فعالیت‌های او تأثیر زیادی بر فرهنگ و آموزش در کشور گذاشت.
زندگی‌نامه
ابوالقاسم سحاب در تاریخ ۱۹ فروردین ۱۲۶۶ شمسی در یک خانواده دهقانی در قریه فم تفرش به دنیا آمد. او در سن سه سالگی به مکتبخانه رفت و به سرعت دروس مقدماتی را آموخت. سپس به تحصیل فقه، اصول و زبان‌های عربی و فرانسه پرداخت. سحاب با استعداد شگرف خود به تدریس و پژوهش در حوزه‌های مختلف علوم انسانی پرداخت.
در ۲۰ سالگی با دخترخاله‌اش ازدواج کرد و در سال ۱۲۹۰ به تهران منتقل شد. در آنجا به تدریس در مدرسه آلیانس پرداخت و بعدها به استخدام وزارت معارف درآمد. در سال ۱۲۹۹ به ریاست معارف ثلاث (ملایر، نهاوند و تویسرکان) منصوب شد.
فعالیت‌ها
پس از بازگشت از نهاوند، سحاب در دانشسرای عالی و مدارس بزرگ تهران مشغول به کار شد. او در این دوره بیشتر وقت خود را صرف مطالعه و تألیف آثار ارزشمند کرد و با فرهیختگان زمان خود مانند علی اکبر دهخدا و محمود حسابی معاشرت داشت. سحاب به زبان‌های عربی، فرانسه، انگلیسی و آلمانی تسلط داشت و در اواخر عمر به یادگیری زبان روسی نیز پرداخت.
آثار
ابوالقاسم سحاب بیش از ۷۲ عنوان کتاب و مقاله تألیف کرده است که برخی از آن‌ها به چند مجلد تقسیم می‌شوند. از جمله آثار مهم او می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
فرهنگ خاورشناسان
مفتاح الاعلام (در شرح حال دانشمندان و شخصیت‌های علمی و ادبی در ۷ مجلد)
زندگانی حضرت ابی‌عبدالله الحسین (ع)
زندگانی حضرت علی بن موسی الرضا (ع)
زندگانی شاه عباس کبیر
تاریخ مدرسه عالی سپهسالار
تاریخ نقاشی در ایران
تاریخ حبشه
تاریخ زندگانی امامان شیعه (ع)
تاریخ عمومی قرن ۱۴ هجری
دیوان اشعار (گلچین سحاب)
سفرنامه عتبات
مرگ و میراث
ابوالقاسم سحاب در تاریخ ۲۱ دی‌ماه ۱۳۳۵ شمسی در تهران درگذشت و در صحن حرم معصومه در قم به خاک سپرده شد. یکی از کارهای بزرگ او تأسیس مؤسسه جغرافیایی و کارتوگرافی سحاب در سال ۱۳۱۵ شمسی بود که به همراه فرزندش عباس سحاب راه‌اندازی کرد. این مؤسسه اکنون با مدیریت نسل سوم خانواده سحاب، محمدرضا سحاب، به فعالیت‌های گسترده‌ای در زمینه تهیه نقشه‌ها و انتشارات تاریخ و جغرافیا ادامه می‌دهد.