«اکسیر رنگ» ترکیبی ادبی و کنایی است که در متون فارسی به معنای شراب بهکار میرود. واژه «اکسیر» در اصل به مادهای افسانهای اشاره دارد که قابلیت دگرگون کردن فلزات و تبدیل آنها به طلا را دارد. هنگامی که با «رنگ» ترکیب میشود، این معنا به شراب نسبت داده میشود که رنگ و حال انسان را تغییر میدهد و نوعی اثر دگرگونکننده دارد.
شاعران فارسی با بهرهگیری از تعبیر «اکسیر رنگ»، شراب را نه صرفاً یک نوشیدنی، بلکه مایعی اسرارآمیز و حیاتبخش توصیف کردهاند. این تعبیر نشان میدهد که شراب در نگاه آنان همچون اکسیری است که میتواند اندوه را بزداید، جان را تازه کند و حتی رنگ رخسار پژمرده را دگرگون سازد.
در نتیجه، «اکسیر رنگ» استعارهای از نیروی تأثیرگذار و دگرگونکننده شراب است. این واژه نه تنها به لذت و شادی ناشی از نوشیدن اشاره دارد، بلکه جلوهای شاعرانه از تغییر حالت روحی و جسمی انسان را نیز بیان میکند. به همین دلیل، کاربرد آن در شعر فارسی بیش از معنای لغوی، حامل بار تصویری و هنری است.