دانشنامه اسلامی
ریشه کلمه:
سبب (۱۱ بار)
وسیله. راغب گوید: سبب ریسمانی است که با آن به درخت خرما بالا میروند جمع آن اسباب. فرموده. یعنی در ریسمانها بالا روند این در معنی این در معنی اشاره است به آیه یا آنها را نردبانی است که در آن بالا رفته و گوش میدهند؟ آنگاه به هر وسیله سبب گفتهاند. صحاح و قاموس و اقرب نیز معنای اولی آن را ریسمان و معنی دوّمی را وسیله گفتهاند. ابن اثیر گوید: سبب ریسمانی که با آن آب میکشد. و به طور استعاره به هر وسیله سبب گفته شده.. هر که گمان میکند که خدا پیغمبرش را یاری نخواهد کرد ریسمانی به آسمان بکشد و سپس آن را قطع کند و بیافتد و ببیند آیا حیلهاش غیظ و کینه او را از بین میبرد. آیه در شرح حال کسانی نداشتند. به ذوالقرنین از هر چیز وسیلهای داده بودیم به یک وسیله از آنهاتابع شد و از آن استفاده نمود.. آیه راجع به قیامت است یعنی: وسائل دنیا بریده شد.. معنی آیه گذشت.. صرح بنای بلند است مراد از اسباب چنانکه از آیه روشن میشود وسیلههای رسیدن به آسمانهاست و گوئی منظور از آنها راههاست یعنی بالای آن بنای بلند بروم و به راههای آسمان برسم تا به معبود موسی دست یابم فرعون برای فریب مردم این سخن را گفته است.
