احمد بن علی بیهقی

احمد بن علی بیهقی (۴۷۰–۵۴۴ هجری) یکی از دانشمندان برجسته در زمینه‌های لغت، نحو، قرائت و تفسیر در سده‌های پنجم و ششم هجری قمری است. او به عنوان ابوجعفر و همچنین بوجعفرک بیهقی شناخته می‌شود و آثار مهمی در ادبیات و علوم اسلامی از خود به جا گذاشته است.

زندگی‌نامه

احمد بن علی بیهقی در خانواده‌ای علمی و فرهنگی به دنیا آمد و تحت تأثیر اساتید برجسته‌ای قرار گرفت. او از شاگردان اساتیدی چون قاضی ابونصراحمد بن محمد بن صاعد حنفی (واعظ معتزلی)، ابوالحسن علی بن حسن صندلی، ابوالفضل احمد بن محمد میدانی بوده است.

آثار

آثار بیهقی شامل تعدادی کتاب ارزشمند در زمینه‌های مختلف است. از جمله مهم‌ترین آثار او می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

المحیط بلغات القرآن: کتابی در مورد زبان‌های قرآن و معانی آن.

ینابیع اللغه: تصحیحی بر کتاب صحاح‌اللغه اثر جوهری.

تاج المصادر: یکی از آثار مهم او که به جمع‌آوری و تحلیل لغات و اصطلاحات می‌پردازد.

المحیط بعلم القرآن: کتابی دیگر در زمینه علم قرآن که برخی معتقدند این کتاب نوشته او نیست.

مرگ

احمد بن علی بیهقی در آخرین روز از ماه رمضان ۵۴۴ هجری بر اثر بیماری درگذشت. او پس از نماز عصر فوت کرد و در روز عید فطر در مقبره نوح به خاک سپرده شد.

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] بیهقی، ابوجعفر احمدبن علی معروف به بوجعفرک، از دانشمندان بلندپایه لغت، نحو، قرائت و تفسیر در سده های پنجم و ششم و صاحب کتاب تاج المصادر می باشد.
بیهقی در حدود ۴۷۰ زاده شد. هیچیک از منابع از زادگاهش یاد نکرده اند، ولی با توجه به اشاره ای که ابوالحسن علی بن زید بیهقی، معروف به ابن فندق به کلیماباد بیهق کرده که زادگاه جدّ او به نام محمد است و عبارت «نزیل (=میهمان) نیشابور» و نیز نسبت بیهقی که همه در آن اتفاق دارند، به نظر می رسد که در بیهق زاده شده و سپس به نیشابور کوچیده و در آن جا اقامت گزیده باشد.
تحصیلات
در منابع درباره تحصیلات و استادان و زندگانی وی جز این نمی یابیم که از محضر قاضی ابونصر احمدبن محمدبن صاعد حنفی (متوفی ۴۸۲) و واعظ معتزلی، ابوالحسن علی بن حسن صندلی (متوفی ۴۸۴) بهره گرفت و صحاح اللغة جوهری (تاج اللغة و صحاح العربیة) و کتاب های بسیار دیگری را نزد ابوالفضل احمدبن محمد میدانی (متوفی ۵۱۸) خواند و از برکرد به روایت ابن فندق در ۵۱۴، امام جامع قدیم نیشابور و دارای کُتّاب (مدرس، مکتب) بوده است.
شاگردان
جز ابن فندق که کتاب تاج المصادر او و چند کتاب دیگر را نزد او خوانده، شاگردان بسیار دیگری نیز در مکتب او تعلیم دیده اند که منابع با اوصافی نظیر «اصحاب نجباء» و «تلامذة نجباء» از آنان یاد می کنند. 

جملاتی از کلمه احمد بن علی بیهقی

تاج‌المصادر مشهورترین اثر احمد بن علی بیهقی است که مؤلف نزدیک به ۱۷٬۰۰۰ مصدر عربی و برابرهای فارسی آن را گردآوری کرده‌است و منبعی غنی و معتبر برای فرهنگ‌نویسان فارسی بوده‌است.
فال گیر
بیا فالت رو بگیرم!!! بزن بریم