احمد بن علی بیهقی (۴۷۰–۵۴۴ هجری) یکی از دانشمندان برجسته در زمینههای لغت، نحو، قرائت و تفسیر در سدههای پنجم و ششم هجری قمری است. او به عنوان ابوجعفر و همچنین بوجعفرک بیهقی شناخته میشود و آثار مهمی در ادبیات و علوم اسلامی از خود به جا گذاشته است.
زندگینامه
احمد بن علی بیهقی در خانوادهای علمی و فرهنگی به دنیا آمد و تحت تأثیر اساتید برجستهای قرار گرفت. او از شاگردان اساتیدی چون قاضی ابونصراحمد بن محمد بن صاعد حنفی (واعظ معتزلی)، ابوالحسن علی بن حسن صندلی، ابوالفضل احمد بن محمد میدانی بوده است.
آثار
آثار بیهقی شامل تعدادی کتاب ارزشمند در زمینههای مختلف است. از جمله مهمترین آثار او میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
المحیط بلغات القرآن: کتابی در مورد زبانهای قرآن و معانی آن.
ینابیع اللغه: تصحیحی بر کتاب صحاحاللغه اثر جوهری.
تاج المصادر: یکی از آثار مهم او که به جمعآوری و تحلیل لغات و اصطلاحات میپردازد.
المحیط بعلم القرآن: کتابی دیگر در زمینه علم قرآن که برخی معتقدند این کتاب نوشته او نیست.
مرگ
احمد بن علی بیهقی در آخرین روز از ماه رمضان ۵۴۴ هجری بر اثر بیماری درگذشت. او پس از نماز عصر فوت کرد و در روز عید فطر در مقبره نوح به خاک سپرده شد.