مطبخی

مطبخی. [ م َ ب َ ] ( ص نسبی ) منسوب به مطبخ. آنچه مربوط به آشپزخانه باشد. || باورچی. ( غیاث ). آنکه طعام پزد. ( آنندراج ). این انتساب طباخی است و عمل آن را افاده می کند. ( از الانساب سمعانی ). طباخ. خوالیگر. آشپز. خوراک پز. دیگ پز. ( یادداشت به خط مرحوم دهخدا ). منسوب به مطبخ. آشپز و باورچی و طباخ و پزنده طعام و مباشر مطبخ و سررشته دار و محرر مطبخ. ( ناظم الاطباء ): سه مطبخی و هزار دینار و بیست هزار درم نفقات را. ( تاریخ بیهقی چ ادیب ص 136 ). مطبخی را گفتم که چون بکار برد [ نمک را ] دیگر بار بیاید و ببرد. ( مجمل التواریخ و القصص ) ( یادداشت به خط مرحوم دهخدا ).
آن مطبخی باغ نهد چشم بر بره 
همچون بره که چشم به مرعی برافکند.خاقانی.هر چه اندیشه در گمان آورد
مطبخی رفت و در میان آورد.نظامی.بفرمای تا مطبخی در نهفت 
نهد جفته و آن را کند خاک جفت.نظامی.کاین فلک نی ز شاه آزاد است 
دانم از پشت مطبخی زاده ست.میرخسرو ( از آنندراج )مطبخی را دی طلب کردم که بغرایی پزد
تا شود زان آش کار ما و مهمان ساخته.کاتبی ترشیزی ( یادداشت ایضاً ).- مطبخی فلک؛ کنایه از آفتاب عالمتاب. ( مجموعه مترادفات ص 13 ).
- دده مطبخی؛ کنیز مطبخی. رجوع به ترکیب بعد شود.
- || کنایه از چرکین. شوخگن. ( از امثال و حکم دهخدا ).
- کنیز مطبخی؛ زن سیاهی که در مطبخ خدمت کند. دده مطبخی: 
دستت چو نمی رسد به بی بی 
دریاب کنیز مطبخی را.( از امثال و حکم ).