مسئله حجاب

کتاب «مسئله حجاب» اثر شهید مرتضی مطهری یکی از آثار مهم در حوزه فقه، فلسفه و اجتماع درباره جایگاه و مفهوم حجاب در اسلام است. این کتاب در اصل مجموعه‌ای از سخنرانی‌ها و مباحث مطهری در انجمن اسلامی پزشکان است که بعدها به صورت مکتوب منتشر شد و مورد توجه فراوان مخاطبان و پژوهشگران قرار گرفت.

کتاب عمدتاً در دو بخش اصلی ارائه شده است

در بخش اول، نویسنده نشان می‌دهد که حجاب اختصاص به اسلام ندارد و پیشینه تاریخی آن در میان اقوام و ملل مختلف وجود داشته است. سپس مطهری به نقد دیدگاه کسانی می‌پردازد که خواهان حذف حجاب یا ترویج برخورد آزادانه زنان با نامحرم هستند و استدلال می‌کند که این نگرش با منطق اسلامی و رعایت شأن زن سازگار نیست.

در بخش دوم، مطهری دیدگاه‌های افراطی درباره حجاب کامل را بررسی می‌کند؛ کسانی که معتقدند زن باید در خانه بماند یا تمامی اعضای بدن را بپوشاند. او نشان می‌دهد که اسلام «حفظ حریم» را می‌خواهد و نه منع مطلق حضور اجتماعی زنان. در واقع، هدف اسلام ایجاد تعادل میان حفظ عفاف و مشارکت اجتماعی زنان است.

هدف و پیام کتاب

کتاب «مسئله حجاب» تلاش دارد تصورات غلط درباره حجاب در اسلام را اصلاح کند؛ مانند این که اسلام زنان را به خانه‌نشینی محکوم می‌کند یا حضور آنان در جامعه را محدود می‌سازد. مطهری تأکید دارد که حجاب، نه به عنوان محدودیت، بلکه به عنوان وسیله‌ای برای محافظت و رعایت شأن زن در جامعه است. او همچنین با استفاده از استدلال عقلانی، به نقد ایده‌هایی می‌پردازد که حجاب را مانع پیشرفت زنان می‌دانند.

ابعاد فکری و اجتماعی

نویسنده به ابعاد فلسفی، اخلاقی و اجتماعی حجاب توجه کرده است: چرا پوشش لازم است، حد مناسب آن چیست و مفاهیمی مانند عفت، غرایز، حضور اجتماعی زن و نقش زنان در جامعه چگونه از منظر اسلامی قابل ارزیابی هستند. مطهری با رویکردی منطقی، سعی دارد از کلی‌گویی پرهیز کند و ادعاهای مخالفان حجاب را به چالش بکشد.

اهمیت و تأثیر

کتاب «مسئله حجاب» با چاپ‌های متعدد و استقبال گسترده، به مرجع مهمی در بحث‌های فقهی، فلسفی و اجتماعی درباره حجاب تبدیل شده است. این اثر نه تنها ذهنیت مخاطبان مختلف، به‌ویژه زنان و دانشجویان، را تحت تأثیر قرار داده، بلکه به عنوان مرجعی برای تحلیل‌های علمی و فرهنگی در زمینه پوشش اسلامی به کار می‌رود.

دانشنامه اسلامی

[ویکی اهل البیت] مسئله حجاب (کتاب). کتاب مسئله حجاب، سلسله سخنرانی های استاد مطهری در انجمن اسلامی پزشکان است. آن استاد فرزانه معتقد بود که گذشته از انحراف های عملی فراوانی که در زمینه حجاب به وجود آمده، این مسئله و دیگر مسائل مربوط به زن، وسیله ای در دست برخی افراد ناپاک قرار گرفته است که بر ضد دین مقدس اسلام تبلیغات منفی می کنند.
این کتاب پنج بخش دارد. شهید مطهری در بخش اول ابتدا نشان می دهد که مسئله پوشش زن از ویژگی های اسلام نیست و میان ملت های دیگر نیز وجود داشته است. سپس به عده ای که طرفدار بی حجابی زن و نشست و برخاست او با مردان بیگانه در جامعه هستند، پاسخ می دهد.
در بخش دوم، به عده ای پاسخ می دهد که معتقدند زنان باید حتی چهره و دست خود را از نامحرم بپوشانند و به خانه نشینی زن عقیده دارند. استاد مطهری در این کتاب ثابت می کند که نظر اسلام، حفظ حریم و حضور باوقار زن در جامعه با پوشش مناسب است. بحش سوم به تبیین فلسفه ی پوشش در اسلام از ابعاد و جوانب مختلف اختصاص یافته است.
در بخش چهارم به ایراد و اشکالاتی که بر اصل حجاب و پوشش از سوی مخالفان حجاب گرفته می شود پاسخهای مستدل و منطقی داده شده است. در بخش پایانی کتاب نیز اصل حجاب و حدود آن با عنایت به آیات و روایات و سیره ی مسلمین به طور مفصل مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گرفته است.
در این کتاب پرسش های زیر به صورت دقیق منطقی و همراه با استدلال پاسخ داده شده است:

جمله سازی با مسئله حجاب

روزنامه اطلاعات در تاریخ ۲۰ اسفند مصاحبه مفصلی با سید محمود طالقانی در مورد مسئله حجاب انجام داد.