چترود

چترود، نام یکی از مناطق شهرستان کرمان است که در منابع مختلف به ویژگی‌های جغرافیایی، تاریخی و اقتصادی آن اشاره شده است. به گفته مولف کتاب «مرآت البلدان»، این منطقه قریه‌ای از بلوک سرآسیاب کرمان بوده که در نزدیکی هوتک و به فاصله هشت فرسخی شمال شرقی کرمان قرار دارد. محیطی خوش آب‌وهوا دارد و باغ‌های پر درخت آن سرشار از انگور و انار باکیفیت هستند. آب مورد نیاز روستا از دو رشته قنات و یک چشمه که از کوه جاری می‌شود، تأمین می‌گردد. جمعیت این منطقه حدود هزار نفر تخمین زده شده و دارای حمامی بزرگ است که توسط وکیل‌الملک احداث شده. همچنین، سه مسجد آباد، یک تکیه، کاروانسرای قدیمی و یازده کارخانه شالبافی با چهل‌ویک دستگاه در آن قرار دارد. آسیاب‌های متعدد قدیمی و جدید نیز از دیگر ویژگی‌های این منطقه به شمار می‌روند. مزرعه اسماعیل‌آباد که ابتدا مخروبه بود، توسط مرحوم محمداسماعیل خان وکیل‌الملک مجدداً آباد شده است.

در منبع دیگری یعنی فرهنگ جغرافیایی ایران، چترود به عنوان دهی از دهستان زنگی‌آباد بخش مرکزی شهرستان کرمان معرفی شده است. این روستا در 54 هزارگزی شمال کرمان و در مسیر فرعی کرمان به راور واقع شده است. منطقه‌ای جلگه‌ای با آب‌وهوای معتدل می‌باشد و جمعیت آن به 3000 تن می‌رسد. منابع آبی آن همچنان از قنات‌ها تأمین شده و محصولات کشاورزی عمده آن شامل غلات و حبوبات است. اهالی این روستا بیشتر به مشاغل زراعت، مکاری، پیله‌وری و قالی‌بافی مشغول هستند. دسترسی به این منطقه از طریق راه‌های فرعی صورت می‌گیرد و امکانات آن شامل مدرسه ابتدایی و پاسگاه ژاندارمری است.

تصویر معنی چترود

لغت نامه دهخدا

چترود. [ چ َ ] ( اِخ ) مؤلف مرآت البلدان نویسد: «قریه ای است از بلوک سرآسیاب کرمان که در نزدیکی هوتک و هشت فرسخی شمال شرقی کرمان واقع میباشد. جائی خوش آب و هواست، باغات مشجر زیاد دارد و انگور و انارش بخوبی ممتاز است. آب این قریه از دو رشته قنات و از چشمه ای است که از کوه جاری است. دارای هزار تن سکنه است ( تقریباً ) و حمام بزرگی دارد که وکیل الملک آنرا بنا نموده، کاروانسرای خرابه ای دارد که از بناهای قدیم است. سه مسجد آباد و یک باب تکیه آباد در آنجا دیده میشود. این قریه یازده کارخانه شالبافی دارد که مشتمل بر چهل ویک دستگاه است. آسیاهای متعدد از قدیم و جدید متعلق به این قریه است. مزرعه اسماعیل آباد هم از توابع چترود میباشد که خراب بود و آنرا مرحوم محمداسماعیل خان وکیل الملک آباد کرد. ( از مرآت البلدان ج 4 ص 312 ).
چترود. [ چ َ ] ( اِخ ) دهی است از دهستان زنگی آباد بخش مرکزی شهرستان کرمان که در 54هزارگزی شمال کرمان بر سر راه فرعی کرمان به راور واقع شده. جلگه و معتدل است و 3000 تن سکنه دارد. آبش از قنات، محصولش غلات و حبوبات، شغل اهالی زراعت، مکاری، پیله وری و قالی بافی و راهش فرعی است دبستان و پاسگاه ژاندارمری دارد. ( از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 8 ).

فرهنگ فارسی

دهی از دهستان زنگی آباد بخش مرکزی شهرستان کرمان جلگه و معتدل ۳٠٠٠ سکنه. آب آن از قنات محصول: غلات حبوبات شغل مردم زراعت مکاری پیله وری قالی بافی.
دهی است از دهستان زنگی آباد بخش مرکزی شهرستان کرمان.

دانشنامه عمومی

چَترود شهری در بخش چترود شهرستان کرمان استان کرمان ایران است.
== umbrella river پیشینه. نام چترود در منابع تاریخی به صورتهای گوناگونی، از جمله جَنْزَروذ، حیروز، جیرود، خبروذ، چتروذ، جیروذ، خمرود و خیرور، ضبط شده است ( رجوع کنید به اصطخری، ص ۱۶۱؛ مقدسی، ص ۴۶۸؛ حدودالعالم، ص ۱۲۹ ). ظاهراً نخستین بار در سده چهارم، اصطخری ( همان جا ) در ذکر شهرهای کرمان، نام آن را با ضبط جَنزروذ در میان راه زرند ـ بردسیر، در یک مرحله ای هر کدام از آنها، آورده است. ابن حوقل ( ص ۳۱۴ ) نیز نام آن را ذکر کرده است. چترود در اواسط سده چهارم، نیز کوچک و کم جمعیت بود ( حدودالعالم، همان جا )، اما در اواخر همان سده، مسجدجامع و بازار داشت و از شهرهای بردسیر ( قصبه کرمان ) و پر میوه به شمار می آمد ( مقدسی، ص ۴۶۰، ۴۶۲ ). از این دوره به بعد، دستِکم تا قرن ششم، نام چترود در منابع تاریخی دیده نشده است
در جلد هشتم فرهنگ جغرافیایی ایران آمده: چترود دهی است از دهستان زنگی آباد بخش مرکزی شهرستان کرمان که در ۶۴ هزار گزی شمال کرمان بر سر راه فرعی کرمان به راور واقع شده. جلگه و معتدل است و ۳۰۰۰ تن سکنه دارد. آبش از قنات و چشمه، محصولش انار، پسته، غلات و حبوبات است، شغل اهالی زراعت، مکاری، پیله وری و قالی بافی بوده و راهش فرعی است دبستان و پاسگاه ژاندارمری دارد. مؤلف مرآت البلدان دربارهٔ چترود نویسد: «قریه ای است از بلوک سرآسیاب کرمان که در نزدیکی هوتک و هشت فرسخی شمال شرقی کرمان واقع می باشد. جائی خوش آب و هواست، باغات مشجر زیاد دارد و انگور و انارش به خوبی ممتاز است. آب این قریه از دو رشته قنات معروف به قنات باقری و از چشمه ای است که از کوه معروف به کوه تنگل اسبی جاری است. دارای هزار تن سکنه است ( تقریباً ) و حمام بزرگی دارد که وکیل الملک آن را بنا نموده، کاروانسرای خرابه ای دارد که از بناهای قدیم است. سه مسجد آباد و یک باب تکیه آباد در آنجا دیده می شود. این قریه یازده کارخانه شال بافی دارد که مشتمل بر چهل ویک دستگاه است. آسیاهای متعدد از قدیم و جدید متعلق به این قریه است. مزرعه اسماعیل آباد هم از توابع چترود می باشد که خراب بود و آن را مرحوم محمداسماعیل خان وکیل الملک آباد کرد.
چترود در ۱۳۲۳ ش یکی از آبادیهای دهستان زنگی آباد ( یا کویر ) در شهرستان کرمان و در استان هشتم ( کرمان و مکران ) محسوب می شد ( ایران. وزارت کشور. اداره کل آمار و ثبت احوال، ج ۲، ص ۳۸۰ ). در ۱۳۵۵ ش، چترود دهستان در بخش حومه شهرستان کرمان ( ایران. وزارت کشور، ذیل «استان کرمان» ) ( ایران. وزارت کشور. معاونت برنامه ریزی و خدمات مدیریت، ص ۸۳ ). در اسفند ۱۳۷۳، ( ایران. قوانین و احکام، ۱۳۷۴ ش، ص ۶۲–۶۳ ).