وزیر مختار به عنوان یک مقام دیپلماتیک، به فردی اطلاق می‌شود که دارای اختیارات کامل برای نمایندگی دولت خود در یک کشور خارجی است. این مقام در سیستم دیپلماتیک، در رتبه‌ای پایین‌تر از سفیر قرار دارد و به عنوان رئیس یک نمایندگی دیپلماتیک غیرسفارت شناخته می‌شود.
رتبه و اختیارات: وزیر مختار به دلیل داشتن اختیارات تام‌الاختیار، می‌تواند در مسائل مختلف سیاسی، اقتصادی و فرهنگی به نمایندگی از دولت خود تصمیم‌گیری کند. این مقام در کشورهایی که روابط دیپلماتیک کامل ندارند یا در مواردی که سطح روابط کمتر از سفارت است، به کار می‌رود.
تاریخچه: تا اوایل قرن بیستم، بسیاری از مأموریت‌های دیپلماتیک تحت سرپرستی وزیر مختار اداره می‌شدند. سفیران بیشتر بین قدرت‌های بزرگ و متحدان نزدیک رد و بدل می‌شدند.
تحولات پس از جنگ جهانی دوم: پس از جنگ جهانی دوم و به ویژه با تأسیس سازمان ملل متحد، مفهوم برابری دولت‌ها و عدم تمایز در روابط دیپلماتیک بین کشورها مورد توجه قرار گرفت. به همین دلیل، استفاده از این عنوان به تدریج کاهش یافت و روابط دیپلماتیک به سمت ارتقای سطح به سفارت پیش رفت.
منسوخ شدن عنوان: با امضای کنوانسیون وین در سال 1961، که به تبیین روابط دیپلماتیک پرداخت، رتبه وزیر مختار به تدریج منسوخ شد و آخرین نمایندگی‌های باقی‌مانده به سفارت ارتقا یافتند.