صاحب دلی

شنیدم که صاحب دلی نیکمرد، یکی خانه بر قامت خویش کرد.

در این بیت، سعدی به توصیف یک شخص نیکوکار و با دل بزرگ می‌پردازد. صاحب دلی به فردی است که دارای روحی بزرگ و باصفا است و نیکمرد به شخصیتی نیکو و اخلاقی او اشاره دارد.

عبارت یکی خانه بر قامت خویش کرد به این معناست که این فرد نیکوکار، خانه‌ای را بر اساس قامت و شخصیت خود بنا کرده است. این تصویر می‌تواند به معنای این باشد که او زندگی و شخصیت خود را به گونه‌ای شکل داده که با ارزش‌ها و اصول اخلاقی‌اش همخوانی دارد.

لغت نامه دهخدا

صاحب دلی. [ ح ِ دِ ] ( حامص مرکب ) صفت صاحب دل ( به همه معانی ). رجوع به صاحب دل شود:
یافته در خطه صاحب دلی
سکه نامش رقم عادلی. نظامی.

فرهنگ فارسی

۱ - جرات دلیری. ۲ - حساسیت ( قوی ) ۳ - سلوک عرفان تصوف. ۴ - دینداری پارسایی تقوی.

جملاتی از کلمه صاحب دلی

گریه کن آب چشمی ریز گر صاحب دلی کآدمی بی اشکی و آهی درخت بی برست
ای خاک بوسی درت مقصود هر صاحب دلی بردن به خاک این آرزو مشکلتر از هر مشکلی
شیخ گفت حقّ سبحانه و تعالی باک ندارد کی صدهزار صاحب نفس را فدای صاحب دلی کند.
چو صاحب دلی اهل این سر ندیدم همه سر به مهرش به دل می‌سپارم