«دایی جان ناپلئون» رمانی از ایرج پزشکزاد است که در سال 1973 منتشر شد. این اثر به عنوان یکی از مهم‌ترین و محبوب‌ترین رمان‌های ادبیات معاصر ایران شناخته می‌شود. داستان حول محور زندگی خانواده‌ای ایرانی می‌چرخد که دایی جان، شخصیت اصلی داستان، به شدت تحت تأثیر نظریه‌های توطئه و افکار سیاسی قرار دارد. او به دلیل تجربیات تلخ جنگ جهانی اول و دوم، به نوعی پارانویا دچار شده و همواره در جستجوی دشمنان خیالی است.
رمان به طور طنزآمیز به نقد جامعه ایرانی و فرهنگ آن زمان می‌پردازد و شخصیت‌های مختلفی را به تصویر می‌کشد که هر کدام نمایانگر جنبه‌های متفاوتی از جامعه هستند. زبان و نثر پزشکزاد در این اثر بسیار جذاب و خواندنی است و توانسته است با ایجاد موقعیت‌های کمدی، انتقادات اجتماعی را به شیوه‌ای هنرمندانه منتقل کند. «دایی جان ناپلئون» نه تنها یک داستان سرگرم‌کننده است، بلکه به عنوان یک اثر اجتماعی و فرهنگی نیز مورد توجه قرار گرفته است.
