جان

جان به معنای نفس یا روح هر موجود زنده است و در موضوعاتی مانند حج، جهاد، غذاها و نوشیدنی‌ها، حدود و قصاص مورد بحث قرار گرفته است. به روحی که در بدن موجود زنده دمیده شده و باعث حیات او می‌شود، جان گفته می‌شود. حیات جسم انسان به نفس او وابسته است. حفظ جان واجب است و قرار دادن آن در معرض خطر حرام می‌باشد. به دلیل اهمیت ویژه جان، ترک واجب یا انجام عمل حرام برای حفظ آن مجاز و حتی واجب است. به همین دلیل، در صورتی که حفظ نفس به خوردن مردار وابسته باشد، این عمل واجب می‌شود و همچنین تقیه در زمان ترس از نفس نیز واجب است. یکی از شرایط واجب بودن حج، تحقق استطاعت سَربی است، به این معنا که راه و مقصد باید از امنیت کافی برخوردار باشد و احساس خطر بر نفس وجود نداشته باشد. دفاع در برابر مهاجمی که قصد نفس انسان را دارد، مجاز و در صورت نیاز به حفظ نفس، واجب است و اگر فرد نتواند دفاع کند، فرار از موقعیت نیز واجب خواهد بود.