این کلمه در زبان فارسی چند معنی مختلف دارد که بستگی به زمینه دارد. جفت به معنی دو عدد یا دو چیز شبیه است که با هم هستند مثلاً «یک جفت کفش» یعنی دو کفش که یکی برای پا چپ و دیگری برای پا راست است. در زیست‌شناسی به دو موجود یا دو عضو که کنار هم قرار دارند و مشابه هم هستند، گفته می‌شود. در ریاضیات یا زندگی روزمره به دو عدد یا دو شخص که با هم هستند. در برخی موارد، جفت به معنی همسر یا شریک زندگی به کار می‌رود. معنی رایج دیگر این واژه مربوط به دوران بارداری است و به عضو مهمی گفته می‌شود که در رحم تشکیل می‌شود و نقش حیاتی در تغذیه و تامین اکسیژن جنین دارد. جفت به دیواره رحم متصل می‌شود و از طریق بند ناف به جنین وصل است.
جفت
لغت نامه دهخدا
جفت. [ ج َ ] ( اِ ) جماعت مردم. || عدد بسیار. || همه. ( آنندراج ). || سقف خانه. || چوب بندی انگور. ( برهان ). چوب بندی درخت رز. ( ناظم الاطباء ). رجوع به چفت شود. || ( ص ) خمیده. کج. ( برهان ). || فریتاک آنرا یکی از ابزارهای زراعت دانسته است. ( دزی ). رجوع به جُفت به معنی ابزاری از ابزارهای کشاورزی شود. || پوست ملاصق لبوب است و بر طلع نیز اطلاق میکنند. ( تحفه حکیم مؤمن ). || جفت بلوط. رجوع به همین ماده شود.
جفت. [ ج ُ ] ( ص، اِ ) زوج. مقابل فرد. ( برهان ). ضد طاق. ( انجمن آرا ). هر عددی که نصف صحیح دارد مثل دو و چهار و شش و مقابل آن تا و طاق است مثل یک و سه و پنج. ( فرهنگ نظام ). زکا. ( ناظم الاطباء ). شَفع. ( ترجمان القرآن ). شفع مقابل وَتر. ( تاج العروس ). دوگان. دوگانه. دوتای. دوتا. دولنگه
فرهنگ معین
(جُ ) (اِ. ) عضوی عروقی که در هنگام بارداری، از طریق بند ناف مواد لازم را به جنین رسانده و مواد دفعی را می گیرد.
(جَ ) (اِ. ) = جفته. چفته: نک چفت.
فرهنگ عمید
۱. واحد شمارش برخی چیزهایی که به صورت دوتایی کاربرد دارد: یک جفت جوراب.
۲. دو عدد از چیزی یا کسی.
۳. (صفت ) [مقابلِ طاق] زوج.
۴. زن یا شوهر، همسر.
۵. دو حیوان نروماده که با یکدیگر جفت گیری می کنند.
۶. (صفت ) [عامیانه، مجاز] دو چیز برابر و مانند هم: دوقلوها جفت هم بودند.
۷. (صفت ) همانند، نظیر.
۸. (زیست شناسی ) عضو عروقی و اسفنجی که در دوران آبستنی داخل رحم پستانداران تشکیل می شود و توسط بند ناف به جنین اتصال دارد و اکسیژن و مواد غذایی به جنین می رساند و مواد دفعی جنین را دفع می کند. در زایمان های عادی در حدود یک ساعت بعد از تولد نوزاد خارج می شود.
۹. دو گاو که برای شخم زدن پهلوی هم می بندند: جفت ببردند و زمین ماند خام / هیچ ندارد جز خار و گیا (مولوی۲: ۶۴ ).
۱۰. [عامیانه] کامیون ده چرخ.
۱۱. (صفت ) [قدیمی] همراه، همدم: من به هر جمعیتی نالان شدم / جفت بدحالان و خوشحالان شدم (مولوی: ۵ ).
* جفت شدن: (مصدر لازم )
۱. به هم پیوستن.
۲. با هم برابر شدن، مانند هم شدن.
۳. به هم پیوستن نروماده، مقاربت کردن.
* جفت کردن: (مصدر متعدی )
۱. دو چیز را با هم برابر ساختن، مانند هم کردن.
۲. به هم پیوند دادن.
۳. دو حیوان نر و ماده را کنار هم قرار دادن برای جفت گیری.
فرهنگ فارسی
رودخانه یی است که از سیاه کوه کردستان جاری شده در نزدیکی مراغه داخل نهر صافی شده به دریاچه ارومی میریزد. نگارنده گوید این همان رودخانه جغتو است که بعضی جفت نوشته اند.
دانشنامه آزاد فارسی
جُفْت (placenta)
اندامی در پستانداران جفت دار، شامل همۀ پستانداران غیر از کیسه داران۱، پلاتی پوس ها۲، اکیدنه ها۳. این اندام عهده دار اتصال رویان۴ یا جنین در حال نمو به زهدان است. متشکل از بافت های مادری و جنینی است، جریان خون جنین را با جریان خون مادر ارتباط می دهد، و امکان تبادل اکسیژن، مواد غذایی، و فرآورده های زاید را فراهم می کند. در این اندام، دو دستگاه گردش خون در تماس مستقیم قرار نمی گیرند و با غشاهایی نازک جدا شده اند. در این حالت، مواد از میان غشاها از دستگاهی به دستگاه دیگر انتشار می یابد. به علاوه، جفت هورمون هایی تولید می کند که آبستنی را حفظ و کنترل می کند. این اندام به همراه پس زایه از زهدان جدا می شود. جفت برای نمو جنین ضروری است. در پستانداران، در بدن مادر نمو می یابد. طنابی، با نام طناب ناف۵ که حاوی رگ های خونی است، آن را به جنین وصل می کند. همچنین، جفت محکم به زهدان مادر چسبیده است. نقش جفت، آوردن خون جنین به مجاورت خون مادر است و این امر موجب می شود که اکسیژن و مواد غذایی از مادر به جنین، و دی اکسید کربن و سایر مواد زاید در جهت عکس جریان یابند. انواع گوناگون مواد، مثل داروها و ویروس ها، از جفت عبور می کنند و به جنین می رسند. ویروس عامل بیماری ایدز (اچ آی وی۶) نیز ممکن است از این راه منتقل شود. همچنین، مادر از طریق جفت از جنین در برابر عفونت محافظت می کند. بدن مادر برخی موادشیمیایی، مانند پادتن ها را می سازد، که موجب دفاع در برابر بیماری ها می شوند و از جفت نیز عبور می کنند. بافتی در گیاهان که تخمدان را به تخمک وصل می کند نیز جفت نام دارد.
دانشنامه اسلامی
[ویکی فقه] اندامی در پستانداران که در رحم شکل می گیرد جفت نام دارد.
اندامی در پستانداران است.
توضیح جفت
جفت که از آن به مشیمه نیز تعبیر می شود، اندامی است در پستانداران که در جریان آبستنی در رحم شکل می گیرد و علاوه بر رساندن غذا و اکسیژن از مادر به جنین و دفع مواد زاید جنین از طریق بند ناف، هورمونهایی را برای تداوم آبستنی ترشح می کند و هنگام زایمان با جنین از رحم خارج می شود.
کاربرد جفت در فقه
از احکام آن در باب طهارت و اطعمه و اشربه سخن گفته اند.
جملاتی از کلمه جفت
جناغ، قفسهٔ سینه را در خط وسط و جلو محدود می‌کند و هفت جفت دنده‌های حقیقی قفسهٔ سینه از طرفین به‌وسیلهٔ غضروف‌های دنده‌ای به آن متصل می‌شوند و در قسمت انتهایی آن نیز سه جفت دنده‌های کاذب به‌وسیلهٔ غضروفشان به غضروف دنده‌های بالاتر متصل می‌شوند.
پاسخ آن یک جفت گاو نر و مرد برزیگری است که زمین را شخم می‌زند و از کوشش آن برزیگر و شخم آن دو گاو، زمین بارور شده و روزی و خوراک مردمان جهان را بار می‌آورد. اگر یک جفت گاو نر و مرد برزیگری را تصور کنیم سه سر - چهار شاخ - شش چشم - شش گوش - سه دهان - دو دست و ده پا را می‌بینیم.
به‌دلیل ترکیب ژنتیکی، وقتی دو اردک بالی با یکدیگر جفت‌گیری کنند، از هر ۳ فرزند آن‌ها، یکی با سر ساده و دو تای دیگر با سر تاج‌دار خواهند بود. ویژگی دیگر اردک‌های بالی این است که فرزندانی با والدین مشترک، تاج‌های متفاوتی از منظر اندازه و شکل دارند. اردک‌های تاجی مستعد تولید فرزندانی با گردن قوس‌دار، پشتی کج‌ومعوج و مشکلات عصبی هستند.
